Abdülhak Hamit Tarhan Kimdir? Şiirleri, Eserleri, Hayatı, Ölümü

Abdülhak Hamit Tarhan, şair, yazar, devlet adamı, diplomat, milletvekili.

Doğumu ile ilgili kaynaklarda 2 Ocak 1852, 5 Şubat 1852, 5 Şubat 1851 gibi farklı tarihler verilmektedir. İstanbul Bebek’te, dedesi Hekimbaşı Abdülhak Molla’nın yalısında doğmuştur. Babası Hayrullah Bey, annesi ise Müntehâ Nasib Hanım’dır.

Babası Hayrullah Bey, Osmanlı Devleti’nden Meclis-i Maarif-i Umumiye Üyeliği, Meclis-i Nafia Üyeliği, Encümen-i Daniş İkinci Başkanlığı, Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye Üyeliği, Maarif-i Umumiye Müsteşarlığı, Mekteb-i Tıbbiye Nazırlığı görevlerinde bulunmuştur. Eğitimci, edip ve tarihçidir.

Eğitim Hayatı

İlköğrenimine Bebek’te bulunan mahalle mektebinde başlamıştır. Hisar Rüştiyesi’ne gitmiştir. Evliya Hoca, Bahattin Efendi ve Hoca Tahsin Efendi’den özel dersler almıştır. 1863 yılında Paris’te Ecole Nationale adında bir okulda eğitim görmüştür. İstanbul’a dönüşte Robert Koleji’ne gitmiştir. Fransızca, İngilizce, Arapça ve Farsça öğrenmiştir.

Çalışma Hayatı

Bâb-ı Âlî Tercüme Odası’nda memuriyete başlamıştır. Maliye Mühimme Kalemi, Şûrâ-yı Devlet ve Sadâret Mektûbî Kalemi, Paris Elçiliği 2. Kâtibi, Poti, Bombay Şehbenderi, Londra Sefareti 1. Kâtibi ve Sefaret Müsteşar Yardımcısı, Lahey Elçisi, Londra Sefareti Müsteşarı, Madrid, Brüksel Sefareti Meclis-i Ayan Üyesi, Meclis-i Ayan Reis Vekili olarak görevler yapmıştır.

3. Dönem ara seçimlerde İstanbul Milletvekili olmuştur. 25 Nisan 1931 (4. Dönem) ve 8 Şubat 1935 (5. Dönem) tarihlerinde yapılan genel seçimlerde yeniden İstanbul Milletvekili seçilmiştir.

Edebi Kişiliği

Abdülhak Hamit Tarhan, Recaizade Mahmut Ekrem ve Sami Paşazade Sezai ile birlikte Tanzimat Edebiyatının ikinci kuşak sanatçıları arasında yer almaktadır. Edebiyatımızda Batılılaşma hareketinin öncüsü sayılmaktadır. “Şair-i Azam” (büyük şair) lakabıyla anılmaktadır. Eserlerinde ağır bir dil kullanmıştır. “Sanat için sanat” anlayışını benimsemiştir. Makber şiirini, eşi Fatma Hanım’ın veremden ölmesi üzerine yaşmıştır.

Eşi ve Çocukları

1872 yılında Fatma Hanım ile evlenmiştir. Hüseyin ve Hamide adında iki çocuğu dünyaya gelmiştir. Fatma Hanım, 26 yaşında verem hastalığından vefat etmiştir. 1890 yılında Nelly Hanım ile evlenmiştir. Nelly Hanım’da verem hastalığından vefat etmiştir. 1911 yılında Cemile Hanım ile evlenmiştir. Kısa bir süre sonra Cemile Hanım’dan ayrılmıştır. 1912 yılında ise dördüncü eşi olan Lüsyen Hanım ile evlenmiştir.

Ölümü

13 Nisan 1937 tarihinde İstanbul’da Maçka Palas’taki odasında bronşit ve nefritten vefat etmiştir. Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu’da bulunan Asri Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir.

Şiirleri

• Sahrâ (1897)
• Dîvaneliklerim yahut Belde (1885)
• Bunlar Odur (1885)
• Makber (1885)
• Ölü (1885)
• Hacle (1885)
• Kahbe yahut Bir Sefîlenin Hasbıhâli (1886)
• Bâlâdan Bir Ses (1912)
• Vâlidem (1913)
• İlhâm-ı Vatan (1916)
• Garam (1923)

Tiyatro Eserleri

• Macerâ-yı Aşk (1873)
• Sabr ü Sebat (1875)
• İçli Kız (1875)
• Duhter-i Hindû (1876)
• Nazife (1876)
• Nesteren (1878)
• Tarık-yahud- Endülüs Fethi (1879)
• Tezer- yahud- Melik-üs- Abdurrahmanü’s-Salis (1880)
• Eşber (1880)
• İbn-i Musa- yahud- Zat-ül-Cemal (1880)
• Sardanapal (1908)
• Zeyneb (1909)
• İlhan (1913)
• Liberte (1913)
• Turhan (1914)
• Finten (1916)
• Abdullahü’s Sagîr (1917)
• Yadigâr-ı Harp (1917)
• Tayflar Geçidi (1919)
• Ruhlar (1922)
• Yabancı Dostlar I (1924)
• Yabancı Dostlar II (1924
• Arzîler (1925)
• Cünûn-ı Aşk-yahut-Mihrace (1925)
• Hakan (1935)

Kaynakça

https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Yeni%20klas%C3%B6r/Cilt1.pdf Erişim: 14. 03. 2021
https://islamansiklopedisi.org.tr/abdulhak-hamid-tarhan Erişim: 14. 03. 2021
http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0002452.pdf Erişim: 14. 03. 2021
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/39274.pdf Erişim: 14. 03. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/114860 Erişim: 14. 03. 2021
http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11499/2970/O%C4%9Fuzhan%20Karaburgu.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 14. 03. 2021
https://www.tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2012/12/20121216.pdf Erişim: 14. 03. 2021
https://docplayer.biz.tr/159786650-Abdulhak-hamit-tarhan.html Erişim: 14. 03. 2021
http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/11130/241592.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 14. 03. 2021
http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D01777/2005_22/2005_22_CALISKANA.pdf Erişim: 14. 03. 2021
http://isamveri.org/pdfdrg/D03605/2016_11/2016_11_GULM.pdf Erişim: 14. 03. 2021
https://www.researchgate.net/publication/326107856_Genc_Bir_Osmanli_Aydini_Abdulhak_Hamid_Tarhan’in_Paris_Tutulmasi_Belde_yahut_Divaneliklerim Erişim: 14. 03. 2021
http://www.ege-edebiyat.org/docs/484.pdf Erişim: 14. 03. 2021
https://core.ac.uk/download/pdf/38310422.pdf Erişim: 14. 03. 2021