ANAVATAN PARTİSİ (ANAP)

ANAP’ın (Anavatan Partisi) kuruluş dilekçesi 20 Mayıs 1983 tarihinde Turgut Özal tarafından İçişleri Bakanlığı’na verildi. Partinin Başkanlığını Turgut Özal, Genel Sekreterliğini Veysel Atasoy, Sözcülüğünü ise Mükerrem Taşçıoğlu üstlendi.

Anavatan Partisi Kurucu Üyeleri

Anavatan Partisi, 37 kurucu üye ile müracaatını yaptı. Milli Güvenlik Kurulu tarafından yedi üye veto edildi. Partinin kurucuları dönemin bürokrat, teknokrat ve işadamları ağırlıklıydı. Anavatan Partisi Kurucular Kurulu; Turgut Özal, Erol Aksoy, Bedrettin Doğancan Akyürek, Ahmet Akgün Albayrak, Mehmet Altınsoy, Mehmet Aydın, Hüseyin Cahit Aral, Abdülhalim Aras, Abdulhalim Aras, Veysel Atasoy, Muzaffer Atılgan, Kâmil Tuğrul Coşkunoğlu, Aycan Çakıroğulları, Cemil Çiçek, Bedrettin Dalan, Feridun Demsoy, Mehmet Vehbi Dinçerler, Hüseyin Hüsnü Doğan, Mehmet Necat Eldem, Metin Emiroğlu, Ferruh İtler, Adnan Kahveci, Mehmet Cavit Kavak, Mehmet Keçeciler, Alaaddin Kısakürek, Recep Ercüment Konukman, Leyla Yeniay Köseoğlu, Kazım Oksay, İbrahim Özdemir, Şadi Pehlivanlıoğlu, Fahir Sabuniş, Halil Şıvgın, Güneş Taner, Ali Tanrıyar, Mustafa Rüştü Taşar, Mükerrem Taşçıoğlu, Abdullah Tenekeci, Sudi Neşe Türel, Yener Ulusoy, Ahmet Mesut Yılmaz, Gürbüz Yılmaz’dan oluştu.

Anavatan Partisi Kuruluş Vizyonu

Anavatan Partisi,kuruluşunda hiçbir partinin devamı olarak kurulmadı. 12 Eylül öncesi partilerin siyasi eğilimleri olan muhafazakârlık, milliyetçilik, liberalizm ve sosyal demokrasi anlayışı bir çatı altında toplanmaya çalışıldı. Serbest piyasa ekonomisini ön planda tuttu. Türkiye’nin dışa açılmasını ve ihracata dayalı bir ekonomiyi benimsedi. Kavga yerine hizmeti etmeyi, yenilikçi ve özgürlükçü bir parti olmayı prensip edinmeye çalıştı. Anavatan Partisi, vatandaş odaklı bir parti anlayışını benimsedi ve devletin millet için var olduğu anlayışını partinin ana ilkeleri haline getirdi.

6 Kasım 1983 Genel Seçimleri

6 Kasım 1983 tarihinde yapılan genel seçimlerde Anavatan Partisi oyların % 45’ini aldı. Tek başına hükümet kurma çoğunluğunu yakaladı. Anavatan Partisi’nin bu başarısında eski siyasi partilerin seçimlere katılamaması; milliyetçi, muhafazakâr ve liberal eğilimleri olan kişilere hitap edecek olan çalışmaların yapılmasının önemli katkısı oldu. 13 Aralık 1983 tarihinde Turgut Özal, 45. Hükümet’i kurdu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 19. Başbakanı oldu.

Anavatan Partisi, 25 Mart 1984 tarihinde yapılan yerel seçimlerde de büyük bir başarı elde etti. İstanbul, Ankara, İzmir büyükşehir belediyelerinin de içinde olduğu 54 ilin belediye başkanlığını kazandı.  

29 Kasım 1987 Genel Seçimleri

29 Kasım 1987 tarihinde yapılan genel seçimlerde Anavatan Partisi % 36 oy alarak yeniden tek parti iktidarını elde etti. 21 Aralık 1987 tarihinde Turgut Özal, 46. Hükümet’i kurdu.

Kenan Evren’in Cumhurbaşkanlığı görev süresinin dolması nedeniyle 9 Kasım 1989 tarihinde Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyeti 8. Cumhurbaşkanı oldu.

Yıldırım Akbulut Dönemi

17 Kasım 1989 tarihinde yapılan Anavatan Partisi I. Olağanüstü Kongresi’nde Turgut Özal’dan boşalan genel başkanlığa Yıldırım Akbulut seçildi. 9 Kasım 1989 tarihinde Yıldırım Akbulut, 47. Hükümet’i kurdu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 20. Başbakanı oldu.

Mesut Yılmaz Dönemi

15 Haziran 1991 tarihinde yapılan Anavatan Partisi olağan kongresinde milliyetçi ve muhafazakârların desteğini alan Yıldırım Akbulut ile liberal, muhafazakâr ve sosyal demokratların desteğini alan Mesut Yılmaz genel başkanlık için aday oldu. Seçimler sonucunda Mesut Yılmaz Anavatan Partisi’nin 3. Genel Başkanı seçildi. Yıldırım Akbulut, başbakanlık görevinden istifa etti. Mesut Yılmaz, 48. Hükümet’i kurdu ve 21. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı oldu. 30 Kasım 1992 tarihinde yapılan Anavatan Partisi 2. Olağanüstü Kongresi’nde Mehmet Keçecilerle yarışan Mesut Yılmaz seçimleri yeniden kazandı.

20 Ekim 1991 Genel Seçimleri

20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimlerinde Anavatan Partisi % 24 oyla ikinci parti oldu. Anavatan Partisi için muhalefet dönemi başladı. 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan genel seçimlerde % 19 oy aldı. Refah Partisi’nin ardından ikinci parti oldu. 6 Mart 1996 tarihinde Mesut Yılmaz 53. Hükümet’i kurdu. 28 Haziran 1996 tarihine kadar Başbakanlık yaptı. 30 Haziran 1997 tarihinde Mesut Yılmaz, 55. Hükümet’i kurdu ve 11 Ocak 1999 tarihine kadar Başbakanlık görevini yürüttü. 55. Hükümet Anavatan Partisi’nin kurduğu son hükümet oldu. 

18 Nisan 1999 tarihinde yapılan genel seçimlerde Anavatan Partisi % 13 oy aldı. Oy oranı çok düşen Anavatan Partisi seçimlerde dördüncü parti olabildi. 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan genel seçimlerdeise ilk kez % 10 seçim barajını geçemedi ve Meclis dışında kaldı. Mesut Yılmaz seçimlerden sonra istifa etti. 

Ali Talip Özdemir Dönemi

11 Ocak 2003 tarihinde yapılan Anavatan Partisi 3. Olağanüstü Kongre’de Ali Talip Özdemir, Anavatan Partisi’nin 4. Genel Başkanı seçildi. Ali Talip Özdemir 13 Aralık 2003 tarihinde Genel Başkanlık görevinden ayrıldı.

Nesrin Nas Dönemi

Nesrin Nas, 13 Aralık 2003 tarihinde yapılan Anavatan Partisi 8. Olağan Kongresi’nde Anavatan Partisi’nin 5. Genel Başkanı oldu. Nesrin Nas bir yıl dolmadan Genel Başkanlıktan ayrıldı.  

Erkan Mumcu Dönemi

2 Nisan 2005 tarihinde yapılan Anavatan Partisi 4. Olağanüstü Kongresi’nde Erkan Mumcu Anavatan Partisi’nin 6. Genel Başkanı seçildi. Partinin logosu değiştirildi ve ANAP olan kısaltmasını ANAVATAN olarak değiştirdi. Erkan Mumcu, 25 Ekim 2008 tarihine kadar Genel Başkan olarak partinin başında bulundu.

Salih Uzun Dönemi

25 Ekim 2008 tarihinde yapılan 6. Olağanüstü Büyük Kongre’de genel başkanlığa Salih Uzun seçildi. Salih Uzun Anavatan Partisi’nin 7. Genel Başkanı oldu. 31 Ocak 2009 tarihinde yapılan tüzük tadil kongresinde 1983 yılında kullanılan logonun yeniden kullanılması kararlaştırıldı. 31 Ekim 2009 tarihinde Anavatan Partisi’nin 10. Olağan Büyük Kongresi’nde Demokrat Parti ile birleşme kararı alındı. Demokrat Parti ile birleşen Anavatan Partisi kapanmış oldu.

İbrahim Çelebi Dönemi

7 Eylül 2011 tarihinde aynı adla tekrar kurulan partinin Genel Başkanlığına İbrahim Çelebi seçildi.

Anavatan Partisi Genel Başkanları

S	Başkan	Doğum Yeri	Okulu	Görev Süresi	Toplam Gün Sayısı
1	Turgut Özal	Malatya	İstanbul Teknik Ü. Elektrik Mühendisliği	20.05.1983-31.10.1989	2.356
2	Yıldırım Akbulut	Erzincan	İstanbul Ü. Hukuk Fak.	31.10.1989-15.06.1991	592
3	Mesut Yılmaz	İstanbul	Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi	15.06.1991-27.11.2002	4.183
Vek.	Ekrem Pakdemirli	İzmir	Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği	27.11.2002-11.01.2003	46
4	Ali Talip Özdemir	Konya – Ereğli	Ankara Devlet Mühendislik ve Mim. Akademisi Makine Müh	11.01.2003-13.12.2003	337
5	Nesrin Nas	Kayseri – Bünyan	Marmara Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Ekonomi Bölümü	13.12.2003-25.11.2004	349
Vek.	Halil İbrahim Özsoy	Afyon – Bolvadin	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi	25.11.2004-02.04.2005	129
6	Erkan Mumcu	Isparta – Yalvaç	İstanbul Ü. Hukuk Fakültesi	02.04.2005-25.10.2008	1.303
7	Salih Uzun	Kocaeli – Gölcük	Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fak. Uluslararası İlişkiler Bölümü	25.10.2008-31.10.2009	372
8	İbrahim Çelebi	Kırıkkale	Anadolu Ü. Açıköğretim Fakültesi İş İdaresi Bölümü	07.09. 2011 …	—

Kaynakça

http://www.anavatanpartisi.org.tr/tarihi/Erişim: 09.10.2019
http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/6697/205261.pdf?sequence=1&isAllowed=yErişim: 09.10.2019
http://www.politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/turkiyedeliberalizm_1983-1989.pdfErişim: 09.10.2019
https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/bitstream/handle/11543/680/198815887.pdf?sequence=1&isAllowed=yErişim: 09.10.2019
https://www.academia.edu/35292667/T%C3%BCrk_Siyasal_Hayat%C4%B1nda_Adalet_Partisi_Anavatan_Partisi_ve_Do%C4%9Fru_Yol_PartisiErişim: 09.10.2019