Gevheri Kimdir? Edebi Kişiliği, Eserleri, Şiirleri, Kaçıncı Yüzyıl

Gevheri, halk ozanı.

XVII. yüzyılın ilk yarısında doğmuştur. Hangi tarihte ve nerede doğduğu tam olarak bilinmemektedir. Asıl adının Mustafa, Mehmed veya Ali olduğuna yönelik farklı görüşler söz konusudur. Kaynaklar doğum yerinin Kırım veya İstanbul olabileceğini belirtmektedir. Bazı kaynaklar ise Amasya’nın Gümüş Kasabası’nda olduğunu ileri sürmektedir.

Eğitimi, Hayatı ve Edebi Kişiliği

İyi bir medrese eğitimi aldığı ve daha çok İstanbul’da yaşadığı tahmin edilmektedir. Şiirleri incelendiğinde Şam, Bağdat, Arabistan ve Rumeli’de yaşamış olabileceği düşünülmektedir.

Sosyal içerikli konulara fazla yer vermemiştir. Şiirlerinde aşk, sevgili, ayrılık, kader vb. temalara yer vermiştir. Aruz vezniyle de hece vezniyle de şiirleri bulunmaktadır. Hece vezniyle yazmış olduğu şiirlerde başarılıdır. Koşma ve türküleriyle ün kazanmıştır.

Ölümü

Gevheri’nin ölüm tarihi ve yeri konusunda da yeterli bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklar 1715 yılından sonra öldüğünü belirtmektedir.

Şiirleri/ Türküleri

Ala Gözlü Nazlı Dilber
Ariftir Efendim Hûbların Şahı
Başına Bir Hal Gelirse Dağlara Gel Dağlara
Bir Garip Kuş idim Bakın Halime
Bir Gün Başım Alur Çıkar Giderim
Bugün Ben Bir Bağa Girdim
Bülbül Ne Yatarsın Yaz Bahar Oldu
Dost Bağının Meyveleri Erişti
Ey Benim Nazlı Cananı
Kalkın Ey Erenler Durun Aya
Sözün Bilmez Bazı Cahil Elinden
Yaktı Beni Aşk Oduna O Yanmaz

Kaynakça

https://acikerisim.erbakan.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12452/4302/583898.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 05. 05. 2021
https://islamansiklopedisi.org.tr/gevheri Erişim: 05. 05. 2021
http://teis.yesevi.edu.tr/%20madde-detay/gevheri Erişim: 05. 05. 2021
https://acikerisim.nevsehir.edu.tr/bitstream/handle/20.500.11787/828/BES%C4%B0ME%20BESTE%20KE%C3%87EC%C4%B0%20%20542342.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 05. 05. 2021
http://acikerisim.artuklu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12514/256/1%20-%20Eski%20T%C3%BCrk%20Edebiyat%C4%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 05. 05. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/373020 Erişim: 05. 05. 2021
https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/SARAIVANOVA-Irina-Bar%c4%b1%c5%9f%c4%b1n-G%c3%bczel-Y%c3%bcz%c3%bc-A%c5%9fk-Bir-19.-Y%c3%bczy%c4%b1l-Elyazma-Mecmuas%c4%b1nda-Gevher%c3%8e%e2%80%99nin-Bilinmeyen-%c5%9eiirleri-%c3%9czerine-D%c3%bc%c5%9f%c3%bcnceler.pdf Erişim: 05. 05. 2021
http://isamveri.org/pdfdkm/07/DKM070191.pdf Erişim: 05. 05. 2021