Gümrük ve Tekel Bakanlığı Tarihçesi – Bakanlar Listesi

Gümrük ve Tekel Bakanlığı Tarihçesi – Bakanlar Listesi

Gümrük ve Tekel Bakanlığı Tarihçesi: Bakanlığa ilk atama 1931 yılında yapılmıştır. Geçmişten günümüze Gümrük ve Tekel Bakanları listesi ve biyografi bağlantıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Gümrük idaresinin, Anadolu Beylikleri’nden Osmanlı İmparatorluğu’na, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne kadar gelişerek devam eden uzun bir gelişim öyküsü bulunmaktadır. 18. yüzyıla kadar sadece gelir unsuru olarak görülen gümrükler Avrupa’da yaşanan Sanayi Devrimi ile beraber önem kazanmaya başlamıştır.  1961 yılında “Rüsumat Emaneti” (Gümrük Dairesi) kurulmuştur. 1909 yılında “Rüsumat Emaneti” kaldırılmış yerine “Rüsumat Müdüriyeti Umumiyesi” (Gümrükler Genel Müdürlüğü) oluşturulmuştur.

Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti (Gümrük ve Tekeller Bakanlığı) ilk olarak 31 Aralık 1931 tarihinde Mustafa İsmet İnönü’nün kurmuş olduğu 7. Hükümet’te (VI. İnönü) yer almıştır. Gümrük ve Tekel Bakanlığı kurulduğu günden günümüze kadar bir çok değişik adla varlığını sürdürmüştür.

1931-1942 yılları arasında “Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti”,

1942-1946 yılları arasında “Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı”,

1946-1954 yılları arasında “Gümrük ve Tekel Bakanlığı”,

1954-1960 yılları arasında “Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti”,

1960-1961 yılları arasında “Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı”,

1961-1983 yılları arasında “Gümrük ve Tekel Bakanlığı”,

1983-1995 yılları arasında “Maliye ve Gümrük Bakanlığı”,

1995-2011 yılları arasında “Devlet Bakanlığı” (Gümrüklerden Sorumlu),

2011-2018 yılları arasında “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı”, 2018 yılından günümüze kadar ise “Ticaret Bakanlığı” olarak adlandırılmıştır.

Gümrük ve Tekel Bakanlar Listesi

Bakanlığın AdıBakanlarDoğum Yeri OkuluPartiHükümetGörev Süresi
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPVI. İnönü31.12.1931-01.03.1935
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPVII. İnönü01.03.1935-01.11.1937
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPI. Bayar01.11.1937-11.11.1938
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPII. Bayar11.11.1938-25.11.1939
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPI. Saydam25.01.1939-03.04.1939
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Ali Rana TarhanİstanbulMekteb-i SultaniCHPII. Saydam03.04.1939-26.05.1939
Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Raif KaradenizTrabzonİstanbul Dârü’l-Fünûn Hukuk ŞubesiCHPII. Saydam26.05.1939-09.07.1942
Gümrük ve İnhisarlar BakanlığıRaif KaradenizTrabzonİstanbul Dârü’l-Fünûn Hukuk ŞubesiCHPI. Saraçoğlu09.07.1942-09.03.1943
Gümrük ve İnhisarlar BakanlığıSuat Hayri ÜrgüplüŞamİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiCHPII. Saraçoğlu09.03.1943-13.02.1946
Gümrük ve İnhisarlar BakanlığıTahsin CoşkanÇemişgezekHalkalı Yüksek Ziraat OkuluCHPII. Saraçoğlu19.02.1946-07.08.1946
Gümrük ve Tekel BakanlığıTahsin CoşkanÇemişgezekHalkalı Yüksek Ziraat OkuluCHPPeker07.08.1946-10.09.1947
Gümrük ve Tekel BakanlığıHasan Şevket AdalanİzmirMülkiye MektebiCHPI. Saka10.09.1947-27.03.1948
Gümrük ve Tekel BakanlığıMehmet Emin ErişirgilİstanbulMülkiye MektebiCHPII. Saka10.06.1948-16.01.1949
Gümrük ve Tekel BakanlığıMehmet Nuri ÖzsanMuğlaİstanbul Hukuk FakültesiDPI. Menderes22.05.1950-09.03.1951
Gümrük ve Tekel BakanlığıRıfkı Salim BurçakErzurumSiyasal Bilgiler OkuluDPII. Menderes09.03.1951-26.10.1951
Gümrük ve Tekel BakanlığıMehmet Nuri ÖzsanMuğlaİstanbul Hukuk FakültesiDPII. Menderes26.10.1951-02.12.1951
Gümrük ve Tekel Bakanlığıİbrahim Sıtkı YırcalıBalıkesirİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiDPII. Menderes02.12.1951-18.09.1952
Gümrük ve Tekel BakanlığıSüleyman Emin KalafatSelanikSiyasal Bilgiler Okulu Maliye BölümüDPII. Menderes08.04.1953-17.05.1954
Gümrük ve İnhisarlar VekâletiSüleyman Emin KalafatSelanikSiyasal Bilgiler Okulu Maliye BölümüDPIII. Menderes17.05.1954-09.12.1955
Gümrük ve İnhisarlar VekâletiHadi HüsmanGümülcineSiyasal Bilgiler OkuluDPIV. Menderes09.12.1955-25.11.1957
Gümrük ve İnhisarlar VekâletiHadi HüsmanGümülcineSiyasal Bilgiler OkuluDPV. Menderes25.11.1957-27.05.1960
Gümrük ve İnhisarlar BakanlığıFethi AşkınKandıraAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi---I.
Gürsel
30.05.1960-05.01.1961
Gümrük ve Tekel BakanlığıFethi AşkınKandıraAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi---II.
Gürsel
05.01.1961-20.11.1961
Gümrük ve Tekel BakanlığıŞevket PulatoğluYomraYüksek İktisat ve Ticaret OkulC. Sen. ÜyesiVIII. İnönü20.11.1961-25.06.1962
Gümrük ve Tekel BakanlığıOrhan ÖztrakMalkaraAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiCHPIX. İnönü25.06.1962-25.12.1963
Gümrük ve Tekel BakanlığıMehmet YücelerKayseriAnkara Üniversitesi Ziraat FakültesiAPX. İnönü25.12.1963-20.02.1965
Gümrük ve Tekel BakanlığıAhmet TopaloğluOsmaniyeSiyasal Bilgiler OkuluAPÜrgüplü20.02.1965-27.10.1965
Gümrük ve Tekel Bakanlığıİbrahim TekinAdanaAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiAPI. Demirel27.10.1965-10.12.1968
Gümrük ve Tekel BakanlığıNahit MenteşeMilasİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiAPI. Demirel10.12.1968-03.11.1969
Gümrük ve Tekel BakanlığıAhmet İhsan BirincioğluTrabzonİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiAPII. Demirel03.11.1969-06.03.1970
Gümrük ve Tekel BakanlığıAhmet İhsan BirincioğluTrabzonİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiAPIII. Demirel06.03.1970-26.03.1971
Gümrük ve Tekel BakanlığıHaydar ÖzalpNiğdeAnkara Üniversitesi Ziraat FakültesiAPI. Erim26.03.1971-11.12.1971
Gümrük ve Tekel BakanlığıHaydar ÖzalpNiğdeAnkara Üniversitesi Ziraat FakültesiAPII. Erim11.12.1971-22.05.1972
Gümrük ve Tekel BakanlığıHaydar ÖzalpNiğdeAnkara Üniversitesi Ziraat FakültesiAPMelen22.05.1972-15.04.1973
Gümrük ve Tekel BakanlığıFethi ÇelikbaşBurdurAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiC. Sen. ÜyesiTalu15.04.1973-26.01.1974
Gümrük ve Tekel BakanlığıMahmut Türkmenoğluİzmirİstanbul Teknik Ü. Makine FakültesiCHPI. Ecevit26.01.1974-17.11.1974
Gümrük ve Tekel BakanlığıBaran TuncerBayburtAnkara Ü. Siyasal Bilgiler FakültesiTBMM DışındanIrmak17.11.1974-31.03.1975
Gümrük ve Tekel BakanlığıOrhan ÖztrakMalkaraAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiTBMM DışındanIV. Demirel31.03.1975-21.06.1977
Gümrük ve Tekel BakanlığıMehmet CanDünekAnkara Ü. Siyasal Bilgiler FakültesiCHPII. Ecevit21.06.1977-21.07.1977
Gümrük ve Tekel BakanlığıGün SazakEskişehirABD’de California State PolytekhnicTBMM DışındanV. Demirel21.07.1977-05.01.1978
Gümrük ve Tekel BakanlığıTuncay MataracıRizeRize İnşaat Tekniker OkuluBağımsızIII. Ecevit05.01.1978-12.11.1979
Gümrük ve Tekel BakanlığıAhmet ÇakmakBoluİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiAPVI. Demirel12.11.1979-12.09.1980
Gümrük ve Tekel BakanlığıRecai BaturalpİstanbulHarp Akademisi---Ulusu20.09.1980-23.12.1981
Gümrük ve Tekel BakanlığıAli Hüsrev BozerAnkaraAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi---Ulusu23.12.1981-13.05.1983
Gümrük ve Tekel BakanlığıCafer Tayyar SadıklarNiğdeAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Hukuk Fakültesi---Ulusu21.05.1983-13.12.1983
Maliye ve Gümrük BakanlığıVural Turgut ArıkanAydın Ankara Ü. Siyasal Bilgiler FakültesiANAPI. Özal13.12.1983-26.10.1984
Maliye ve Gümrük BakanlığıAhmet Kurtcebe AlptemoçinİstanbulOrta Doğu Teknik Ü. Makine FakültesiANAPI. Özal26.10.1984-21.12.1987
Maliye ve Gümrük BakanlığıAhmet Kurtcebe AlptemoçinİstanbulOrta Doğu Teknik Ü. Makine FakültesiANAPII. Özal21.12.1987-30.03.1989
Maliye ve Gümrük BakanlığıEkrem PakdemirliİzmirOrta Doğu Teknik Ü. Makine Müh. Böl.ANAPII. Özal30.03.1989-09.11.1989
Maliye ve Gümrük BakanlığıEkrem PakdemirliİzmirOrta Doğu Teknik Ü. Makine Müh. Böl.ANAPAkbulut09.11.1989-29.03.1990
Maliye ve Gümrük BakanlığıAdnan KahveciTrabzonİstanbul Üniversitesi Fen FakültesiANAPAkbulut29.03.1990-23.06.1991
Maliye ve Gümrük BakanlığıAdnan KahveciTrabzonİstanbul Üniversitesi Fen FakültesiANAPI. Yılmaz23.06.1991-20.11.1991
Maliye ve Gümrük BakanlığıSümer Oralİzmirİstanbul Ü. İktisat Fak. İşletme Maliye B.DYPVII. Demirel20.11.1991-16.05.1993
Maliye ve Gümrük Bakanlığıİsmet AttilaAfyonkarahisarSosyal Hizmetler AkademisiDYPI. Çiller25.06.1993-05.10.1995
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıAbdullah Aykon DoğanIspartaAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye B.DYPII. Çiller05.10.1995-30.10.1995
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıAbdullah Aykon DoğanIspartaAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye B.DYPIII. Çiller30.10.1995-06.03.1996
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıYaman TörünerAnkaraAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye B.DYPII. Yılmaz06.03.1996-28.06.1996
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıNamık Kemal ZeybekBayburtAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiDYPErbakan28.06.1996- 30.06.1997
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıRifat Serdaroğluİzmirİzmir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Maliye B.DTPIII. Yılmaz30.06.1997-11.01.1999
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıŞükrü Sina GürelİzmirAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler BölümüDSPIV. Ecevit11.01.1999-28.05.1999
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıMehmet KeçecilerKonyaAnkara Ü. Siyasal Bilgiler FakültesiANAPV. Ecevit28.05.1999- 18.11.2002
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıKürşat TüzmenAnkaraOrta Doğu Teknik Üniversitesi İşletme BölümüAK PartiGül18.11.2002- 14.03.2003
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıKürşad TüzmenAnkaraOrta Doğu Teknik Üniversitesi İşletme BölümüAK PartiI. Erdoğan14.03.2003-29.08.2007
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıKürşad TüzmenAnkaraOrta Doğu Teknik Üniversitesi İşletme BölümüAK PartiII. Erdoğan29.08.2007-02.05.2009
Gümrüklerden Sorumlu Devlet BakanıMehmet Zafer ÇağlayanMuşGazi Ü. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği BölümüAK PartiII. Erdoğan02.05.2009-06.07.2011
Gümrük ve Ticaret BakanlığıHayati YazıcıRizeİstanbul Üniversitesi Hukuk FakültesiAK PartiIII. Erdoğan06.07.2011-
29.08.2014
Gümrük ve Ticaret BakanlığıNurettin CanikliGiresunAnkara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye B.AK PartiI. Davutoğlu29.08.2014-
28.08.2015
Gümrük ve Ticaret BakanlığıCenap AşçıAksarayİstanbul Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi B.TBMM DışındanII. Davutoğlu28.08.2015-
24.11.2015
Gümrük ve Ticaret BakanlığıBülent TüfenkciMalatyaAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiAK PartiIII. Davutoğlu24.11.2015-
24.05.2016
Gümrük ve Ticaret BakanlığıBülent TüfenkciMalatyaAnkara Üniversitesi Hukuk FakültesiAK PartiYıldırım24.05.2016-
09.07.2018
Ticaret BakanlığıRuhsar PekcanManisaİstanbul Teknik Ü. Elektrik Fakültesi---Erdoğan C. Kabinesi09.07.2018-

Kaynakça

https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_2.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_3.pdf Erişim: 30. 11. 2020 https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_4.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_5.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_6.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_7.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_8.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_9.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_10.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.hmb.gov.tr/maliye-bakanlari Erişim: 04. 12. 2020
https://www.hmb.gov.tr/bakanlik-tarihcesi Erişim: 04. 12. 2020
https://ticaret.gov.tr/kurumsal/tarihce Erişim: 16. 12. 2020
https://ggm.ticaret.gov.tr/kurumsal/tarihce Erişim: 16. 12. 2020
http://strateji.gtb.gov.tr/data/51ed4387487c8e119845533a/gtb%20stratejik%20plan%202013-2017.pdf Erişim: 16. 12. 2020

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir