Hasan Hüsnü Saka Kimdir? Nereli, Partisi, Ölümü, Hayatı
Hasan Hüsnü Saka, Türkiye Cumhuriyeti 7. Başbakanı, siyasetçi, devlet adamı.
1985 yılında Trabzon’da doğdu. Babası Hafız Yusuf Bey’dir.
Eğitim Hayatı
İlköğrenimini Trabzon’da okudu. İstanbul Mercan İdadisi’ni bitirdi. 1908 yılında Mülkiye Mektebi’nden mezun oldu. 1909 yılında eğitim için Fransa’ya gitti. 1912 yılında Paris Siyasi İlimler Mektebi Diplomasi Şubesi’nden mezun oldu.
Çalışma Hayatı
Divan-ı Muhasebat’ta (Sayıştay) memuriyete başladı. 1915 yılında Maliye Varidat Umum Müdürlüğü’nde görev yaptı. 1916 yılında Eskişehir Bölge İktisat Müdürü oldu. 1918 yılında Mülkiye Mektebi’nde İktisat ve Maliye dersleri okuttu. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Trabzon Milletvekilliği yaptı. Meclis’in kapatılmasından sonra İaşe Umum Müdürlüğü Teftiş Heyeti Müdürü oldu.
Siyasi Hayatı
1. Dönemi’nde Trabzon Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi çalışmalarına katıldı. I. Dönemde Rusya – Türkiye Ticaret Muâhede (Antlaşma) Encümeni Üyesi, Lozan Barış Konferansı Türk Delegesi Üyesi olarak görevlerde bulundu. Mustafa Fevzi Çakmak’ın Başkanlığı’nda 19 Mayıs 1921 tarihinde kurulan 3. İcra Vekilleri Heyeti’nde Maliye Vekili oldu. 3. İcra Vekilleri Heyeti’nde 11 Mayıs 1922 tarihinde yapılan değişiklikte Sırrı Bey’in yerine İktisat Vekili seçildi.
Ali Fethi Okyar’ın Başkanlığı’nda kurulan 5. İcra Vekilleri Heyeti’nde 24 Eylül 1923 tarihinde yapılan değişiklikte Mahmut Esat Bozkurt’un yerine yeniden İktisat Vekili oldu.
Haziran – Temmuz 1923 (2. Dönem), 2 Eylül 1927 (3. Dönem), 25 Nisan 1931 (4. Dönem), 8 Şubat 1935 (5. Dönem), 26 Mart 1939 (6. Dönem), 28 Şubat 1943 (7. Dönem), 21 Temmuz 1946 (8. Dönem) ve 14 Mayıs 1950 (9. Dönem) tarihlerinde yapılan seçimlerde yeniden Trabzon Milletvekili seçildi. 5. Dönemde Hariciye Encümeni Reisi, Birleşmiş Milletler Konferansı Türkiye Delegasyonu Başkanı, 2, 3, 4 ve 5. Dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanvekili olarak görevlerde bulundu.
Mustafa İsmet İnönü’nün 30 Ekim 1923 tarihinde kurmuş olduğu 1. Hükümet’te (I. İnönü) İktisat Vekili, 6 Mart 1924 tarihinde kurmuş olduğu 2. Hükümet’te (II. İnönü) Ticaret Vekili, 3 Mart 1925 tarihinde kurmuş olduğu 4. Hükümet’te (III. İnönü) ise Maliye Vekili oldu.
Mehmet Şükrü Saraçoğlu’nun kurmuş olduğu 14. Hükümet’te (II. Saraçoğlu Hükümeti) 13 Eylül 1944 tarihinde yapılan kabine değişikliğinde Numan Menemencioğlu’nun yerine Dışişleri Bakanı olarak atandı. Mehmet Recep Peker’in 7 Ağustos 1946 tarihinde kurmuş olduğu 15. Hükümet’te Dışişleri Bakanlığı devam ettirildi.
Başbakanlığı
Mehmet Recep Peker, muhaliflerinin artan baskısı sonucu sağlık problemlerini neden göstererek istifa etti. Cumhurbaşkanı Mustafa İsmet İnönü, hükümeti kurma görevini Trabzon Milletvekili Hasan Hüsnü Saka’ya verdi. Hasan Hüsnü Saka, 10 Eylül 1947 tarihinde 16. Hükümet’i kurdu. Türkiye Cumhuriyeti 7. Başbakanı oldu. 10 Haziran 1948 tarihinde 17. Hükümet’i kurdu. 16 Ocak 1949 tarihine kadar Başbakanlık görevini sürdürdü.
Eşi ve Çocukları
Evli ve üç çocuk babasıydı.
Fransızca biliyordu.
Ölümü
29 Temmuz 1960 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Kaynakça
https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Yeni%20klas%C3%B6r/Cilt1.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Yeni%20klas%C3%B6r/Cilt2.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/basbakanlarimiz_genelkurul_konusmalari/basbakanlarimiz_cilt3.pdf
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf
http://www.mfa.gov.tr/sayin-hasan-saka_nin-ozgecmisi.tr.mfa
