Karacaoğlan Kimdir? Edebi Kişiliği, Türküleri, Şiirleri, Hayatı

Karacaoğlan, halk ozanı.

Karacaoğlan ile ilgili çok sayıda bilimsel çalışma yapılmış olmasına rağmen hayatı ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. Yapılan araştırmalara göre Karacaoğlan’ın XVII. yüzyıl da yaşadığı tahmin edilmektedir. Doğduğu ve yaşadığı bölgede tartışmalıdır. Bilimsel yayınların büyük çoğunluğuna göre Toroslar veya Güney Anadolu’da yaşadığı yönündedir. Özellikle Adana, Maraş, Gaziantep ve Kilis dolaylarında yaşadığı belirtilmektedir. Bazı kaynaklara göre ise Adana’nın Feke İlçesi Gökçeli Köyü’nde doğduğu yönündedir. Karacaoğlan’ın adı ve ailesi ile ilgili de tam olarak bilgi bulunmamaktadır.

Eğitimi ve Hayatı

Eğitimi ile ilgili bilgi yoktur. Gezginci âşıklardan biri olduğu düşünüldüğünden çevresindeki diğer âşıkların yetişmesinde katkısı olduğu söylenebilir. Gezginci bir âşık olması nedeniyle hamisinin de olmadığı yönündedir.

Edebi Kişiliği

Karacaoğlan, Türk halk edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. Büyük bir şöhrete sahip olması kendisine ait olmayan şiirlerinde zamanla ona mal edildiğine yönelik şüpheleri içinde barındırmaktadır. 500’e yakın şiirinin olduğu tahmin edilmektedir.

Karacaoğlan, irticalen söyleyiş yeteneğine sahip olan âşıklardandır. Koşma, semai ve destan türlerinde şiirler yazmıştır. Şiirlerinde sade ve akıcı bir dil kullanmıştır. Yerel ağız ve deyimlere şiirlerinde yer vermiştir. Karacaoğlan bir duygu şairdir. Aşk, ayrılık, sıla özlemi, tabiat, yoksulluk, ölüm gibi temalara yer vermiştir. Şiirlerinde dünyevi zevkler önemli yer tutmakta, tasavvuf ile ilgili unsurlar bulunmamaktadır. Ünü geniş bir coğrafyaya yapılmış ve şiirleri çok sayıda dile çevrilmiştir.

Ölümü

Karacaoğlan’ın nerede ve hangi tarihte öldüğü hususunda da yeterli bilgi bulunmamaktadır. XVII. yüzyılın sonlarına doğru öldüğü düşünülmektedir. Kaynaklarda mezarının Mersin, Adana, Osmaniye, Maraş, Yozgat ve Erzurum’da olabileceğine yönelik tahminler dile getirilmektedir.

Şiirleri/ Türküleri

Ala Gözlerini Sevdiğim Dilber
Ala Gözlüm Ben Bu İlden Gidersem
Bağlandı Yollarım Kaldım Çaresiz
Bir Ayrılık Bir Yoksulluk Bir Ölüm
Can Vermeye Dermanım Mı Var
Deli Gönül Gezer Gezer Gelirsin
Felek Senin Elinden
Gel Gönül Gurbete Gitme
Gönül Gurbet Ele Varma
Güzel Ne Güzel Olmuşsun
Kadir Mevlam Senden Bir Dileğim Var
Şu Yalan Dünyaya Geldim Geleli
Var Git Ölüm
Viran Oldum Mor Sümbüllü Bağ İken
Yeşil Başlı Gövel Ördek

Kaynakça

https://aregem.ktb.gov.tr/TR-12789/karacaoglan-17-yuzyil.html Erişim: 04. 05. 2021
https://islamansiklopedisi.org.tr/karacaoglan Erişim: 04. 05. 2021
http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/karaca-oglan Erişim: 04. 05. 2021
https://acikerisim.nevsehir.edu.tr/bitstream/handle/20.500.11787/828/BES%C4%B0ME%20BESTE%20KE%C3%87EC%C4%B0%20%20542342.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 04. 05. 2021
http://www.turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_1/aktan_yanik.pdf Erişim: 04. 05. 2021
https://www.academia.edu/30853720/KARACAO%C4%9ELANIN_%C5%9E%C4%B0%C4%B0RLER%C4%B0NDE_D%C4%B0N%C3%8E_VE_TASAVV%C3%9BF%C3%8E_KAVRAMLAR Erişim: 04. 05. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/33145 Erişim: 04. 05. 2021
http://www.mut.gov.tr/karacaoglan-karacakiz-hayati-24-02-2011 Erişim: 04. 05. 2021
https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/EMEKS%c4%b0Z-Abdulkadir-KARACAO%c4%9eLAN-K%c4%b0ML%c4%b0%c4%9e%c4%b0.pdf Erişim: 04. 05. 2021
http://www.turkoloji.cukurova.edu.tr/HALK%20EDEBIYATI/esma_simsek_karacaoglan_hikayeli_turku.pdf Erişim: 04. 05. 2021