Maliye Bakanlığı Tarihçesi – Bakanlar Listesi
Maliye Bakanlığı Tarihçesi: Bakanlığa ilk atama 1923 yılında yapılmıştır. Geçmişten günümüze Maliye Bakanları listesi ve biyografi bağlantıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Osmanlı Devleti’nde, her türlü ekonomik faaliyeti kontrol edebilen iyi bir maliye sisteminin olduğu bilinmektedir. Devletin uzun süre maliye teşkilatını “Başdeftardarlık” temsil etmiştir. Başdefterdar, hazine işlerini padişah adına yürütmekle görevli kişidir. Divan-ı Hümayun’a üye olarak katılmıştır. 1838 yılında, Başdefterdarlık müessesesinin yerine Umur-ı Maliye Nezareti kurulmuştur. Abdurrahman Nafiz Paşa ilk Maliye Nazırı olarak atanmıştır.
Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı dönemden Cumhuriyetin ilanına kadar geçen sürede yürütme görevini İcra Vekilleri Heyeti (Meclis Hükümeti) yürütmüştür. Büyük Millet Meclisi’nde 2 Mayıs 1920 tarihinde İcra Vekilleri Heyeti’nin oluşumu ve vekillerin nasıl seçileceğini belirleyen dört maddeden oluşan “İcra Vekilleri Suret-i İntıhabına Dair Kanun” kabul edilmiştir. İcra Vekilleri Heyeti, on bir vekâletten oluşturulmuştur. Bunlardan biri de Maliye Vekaleti’dir. 3 Mayıs 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisi’nde yapılan oylamada, I. İcra Vekilleri Heyeti Maliye Vekilliği’ne Hakkı Behiç (Bayiç) Bey seçilmiştir.
İCRA VEKİLLERİ HEYETİ MALİYE VEKİLLERİ
| Bakanlığın Adı | Bakanlar | Doğum Yeri | Okulu | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|
| Maliye Vekâleti | Hakkı Behiç (Bayiç) Bey | İstanbul | Mülkiye Mektebi | 04.05.1920-17.07.1920 |
| Maliye Vekâleti | Ahmet Ferit (Tek) Bey | Bursa | Kara Harp Okulu | 17.07.1920-16.05.1921 |
| Maliye Vekâleti | Hasan Fehmi (Ataç) Bey | Gümüşhane | --- | 19.05.1921-27.10.1923 |
Cumhuriyetin ilanıyla beraber meclis hükümeti dönemi sona ermiştir. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, hükümeti kurma görevini Malatya Milletvekili Mustafa İsmet İnönü’ye verdi. Mustafa İsmet İnönü, 30 Ekim 1923 tarihinde ilk Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Maliye Vekili olarak Hasan Fehmi Ataç seçildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar Maliye Bakanlığı’nın adı bir kaç kere değişikliğe uğramıştır.
1923-1942 yılları arasında “Maliye Vekâleti”
1942-1954 yılları arasında “Maliye Bakanlığı”
1954-1960 yılları arasında “Maliye Vekâleti”
1960-1983 yılları arasında “Maliye Bakanlığı”
1983-1995 yılları arasında “Maliye ve Gümrük Bakanlığı”
1995-2018 yılları arasında “Maliye Bakanlığı”
2018 – yılından günümüze kadar ise “Hazine ve Maliye Bakanlığı” olarak adlandırılmıştır.
MALİYE BAKANLARI LİSTESİ
| Bakanlığın Adı | Bakanlar | Doğum Yeri | Okulu | Parti | Hükümet | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Maliye Vekâleti | Hasan Fehmi Ataç | Gümüşhane | --- | CHP | I. İnönü | 30.10.1923-02.01.1924 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | I. İnönü | 02.01.1924-06.03.1924 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | II. İnönü | 06.03.1924-21.05.1924 |
| Maliye Vekâleti | Mehmet Recep Peker | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | II. İnönü | 21.05.1924-22.11.1924 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | Okyar | 22.11.1924-03.03.1925 |
| Maliye Vekâleti | Hasan Hüsnü Saka | Trabzon | Mülkiye Mektebi | CHP | III. İnönü | 03.03.1925-13.07.1926 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | III. İnönü | 13.07.1926-01.11.1927 |
| Maliye Vekâleti | Mehmet Şükrü Saraçoğlu | Ödemiş | Mekteb-i Mülkiye | CHP | IV. İnönü | 01.11.1927-27.09.1930 |
| Maliye Vekâleti | Mehmet Şükrü Saraçoğlu | Ödemiş | Mekteb-i Mülkiye | CHP | V. İnönü | 27.09.1930-25.12.1930 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | V. İnönü | 25.12.1930-04.05.1931 |
| Maliye Vekâleti | Mustafa Abdülhalik Renda | Yanya | Mülkiye Mektebi | CHP | VI. İnönü | 04.05.1931-03.02.1934 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | VI. İnönü | 03.02.1934-01.03.1935 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | VII. İnönü | 01.03.1935-01.11.1937 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | I. Bayar | 01.11.1937-11.11.1938 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Bayar | 11.11.1938-25.11.1939 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | I. Saydam | 25.01.1939-03.04.1939 |
| Maliye Vekâleti | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saydam | 03.04.1939-09.07.1942 |
| Maliye Bakanlığı | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | I. Saraçoğlu | 09.07.1942-09.03.1943 |
| Maliye Bakanlığı | Ali Fuat Ağralı | Midilli | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saraçoğlu | 09.03.1943-13.09.1944 |
| Maliye Bakanlığı | Nurullah Esat Sümer | İzmir | Berlin Ali Ticaret Mektebi | CHP | II. Saraçoğlu | 13.09.1944-07.08.1946 |
| Maliye Bakanlığı | Halit Nazmi Keşmir | İbradı | Mülkiye Mektebi | CHP | Peker | 07.08.1946-10.09.1947 |
| Maliye Bakanlığı | Halit Nazmi Keşmir | İbradı | Mülkiye Mektebi | CHP | I. Saka | 10.09.1947-23.03.1948 |
| Maliye Bakanlığı | Hasan Şevket Adalan | İzmir | Mülkiye Mektebi | CHP | I. Saka | 27.03.1948-10.06.1948 |
| Maliye Bakanlığı | Hasan Şevket Adalan | İzmir | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saka | 10.06.1948-16.01.1949 |
| Maliye Bakanlığı | İsmail Rüştü Aksal | Pamukova | Mekteb-i Mülkiye | CHP | Günaltay | 16.01.1949-22.05.1950 |
| Maliye Bakanlığı | Halil Hilmi Ayan | Bursa | Mülkiye Mektebi | DP | I. Menderes | 22.05.1950-14.12.1950 |
| Maliye Bakanlığı | Hasan Polatkan | Eskişehir | Mekteb-i Mülkiye | DP | I. Menderes | 14.12.1950-09.03.1951 |
| Maliye Bakanlığı | Hasan Polatkan | Eskişehir | Mekteb-i Mülkiye | DP | II. Menderes | 09.03.1951-17.05.1954 |
| Maliye Vekâleti | Hasan Polatkan | Eskişehir | Mekteb-i Mülkiye | DP | III. Menderes | 17.05.1954-09.12.1955 |
| Maliye Vekâleti | Nedim Ökmen | Kars | Mülkiye Mektebi | DP | IV. Menderes | 09.12.1955-24.08.1956 |
| Maliye Vekâleti | Hasan Polatkan | Eskişehir | Mekteb-i Mülkiye | DP | IV. Menderes | 03.12.1956-25.11.1957 |
| Maliye Vekâleti | Hasan Polatkan | Eskişehir | Mekteb-i Mülkiye | DP | V. Menderes | 25.11.1957-27.05.1960 |
| Maliye Bakanlığı | Ali Ekrem Alican | Adapazarı | Mülkiye Mektebi | --- | I. Gürsel | 30.05.1960-26.12.1960 |
| Maliye Bakanlığı | Mustafa Kemal Kurdaş | Bursa | Siyasal Bilgiler Fakültesi | --- | I. Gürsel | 26.12.1960-05.01.1961 |
| Maliye Bakanlığı | Mustafa Kemal Kurdaş | Bursa | Siyasal Bilgiler Fakültesi | --- | II. Gürsel | 05.01.1961-20.11.1961 |
| Maliye Bakanlığı | Osman Şefik İnan | Simav | Siyasal Bilgiler Fakültesi | CHP | VIII. İnönü | 20.11.1961-25.06.1962 |
| Maliye Bakanlığı | Ferit Melen | Van | Mekteb-i Mülkiye | TBMM Dışından | IX. İnönü | 25.06.1962-25.12.1963 |
| Maliye Bakanlığı | Ferit Melen | Van | Mekteb-i Mülkiye | C. Sen. Üyesi | X. İnönü | 25.12.1963-20.02.1965 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet İhsan Gürsan | İstanbul | Mekteb-i Mülkiye | AP | Ürgüplü | 20.02.1965-27.10.1965 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet İhsan Gürsan | İstanbul | Mekteb-i Mülkiye | AP | I. Demirel | 27.10.1965-02.11.1966 |
| Maliye Bakanlığı | Nevzat Cihat Bilgehan | Keskin | Ankara Ü. Hukuk Fakültesi | AP | I. Demirel | 14.11.1966-03.11.1969 |
| Maliye Bakanlığı | Ali Mesut Erez | Kütahya | Siyasal Bilgiler Okulu | AP | II. Demirel | 03.11.1969-06.03.1970 |
| Maliye Bakanlığı | Ali Mesut Erez | Kütahya | Siyasal Bilgiler Okulu | AP | III. Demirel | 06.03.1970-26.03.1971 |
| Maliye Bakanlığı | Sait Naci Ergin | Niğde | Mekteb-i Mülkiye | TBMM Dışından | I. Erim | 26.03.1971-11.12.1971 |
| Maliye Bakanlığı | Sait Naci Ergin | Niğde | Mekteb-i Mülkiye | C. Sen. Üyesi | II. Erim | 11.12.1971-22.05.1972 |
| Maliye Bakanlığı | Ziya Müezzinoğlu | Kayseri | Siyasal Bilgiler Okulu | TBMM Dışından | Melen | 22.05.1972-15.04.1973 |
| Maliye Bakanlığı | Sadık Tekin Müftüoğlu | Zonguldak | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | AP | Talu | 15.04.1973-26.01.1974 |
| Maliye Bakanlığı | Deniz Baykal | Antalya | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | CHP | I. Ecevit | 26.01.1974-17.11.1974 |
| Maliye Bakanlığı | Bedri Gürsoy | Diyarbakır | Siyasal Bilgiler Okulu Maliye Böl. | TBMM Dışından | Irmak | 17.11.1974-31.03.1975 |
| Maliye Bakanlığı | Yılmaz Ergenekon | Adapazarı | Siyasal Bilgiler ve Hukuk Fakültesi | AP | IV. Demirel | 31.03.1975-21.06.1977 |
| Maliye Bakanlığı | Besim Emin Üstünel | Gaziantep | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | C. Sen. Üyesi | II. Ecevit | 21.06.1977-21.07.1977 |
| Maliye Bakanlığı | Nevzat Cihat Bilgehan | Keskin | Ankara Ü. Hukuk Fakültesi | AP | V. Demirel | 21.07.1977-05.01.1978 |
| Maliye Bakanlığı | Ziya Müezzinoğlu | Kayseri | Siyasal Bilgiler Okulu | CHP | III. Ecevit | 05.01.1978-12.11.1979 |
| Maliye Bakanlığı | İsmet Abdullah Sezgin | Aydın | İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu | AP | VI. Demirel | 12.11.1979-12.09.1980 |
| Maliye Bakanlığı | İsmet Kaya Erdem | Safranbolu | İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi | --- | Ulusu | 20.09.1980-14.07.1982 |
| Maliye Bakanlığı | İlhami Adnan Başer Kafaoğlu | Yozgat | Siyasal Bilgiler Okulu | --- | Ulusu | 14.07.1982-13.12.1983 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Vural Turgut Arıkan | Aydın | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi | ANAP | I. Özal | 13.12.1983-26.10.1984 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Ahmet Kurtcebe Alptemoçin | İstanbul | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Fakültesi | ANAP | I. Özal | 26.10.1984-21.12.1987 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Ahmet Kurtcebe Alptemoçin | İstanbul | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Fakültesi | ANAP | II. Özal | 21.12.1987-30.03.1989 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Ekrem Pakdemirli | İzmir | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Fakültesi | ANAP | II. Özal | 30.03.1989-09.11.1989 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Ekrem Pakdemirli | İzmir | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Fakültesi | ANAP | Akbulut | 09.11.1989-29.03.1990 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Adnan Kahveci | Trabzon | İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi | ANAP | Akbulut | 29.03.1990-23.06.1991 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Adnan Kahveci | Trabzon | İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi | ANAP | I. Yılmaz | 23.06.1991-20.11.1991 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | Sümer Oral | İzmir | İstanbul Ü. İktisat Fakültesi İşletme Maliye Bölümü | DYP | VII. Demirel | 20.11.1991-16.05.1993 |
| Maliye ve Gümrük Bakanlığı | İsmet Attila | Afyonkarahisar | Sosyal Hizmetler Akademisi | DYP | I. Çiller | 25.06.1993-05.10.1995 |
| Maliye Bakanlığı | İsmet Attila | Afyonkarahisar | Sosyal Hizmetler Akademisi | DYP | II. Çiller | 05.10.1995-30.10.1995 |
| Maliye Bakanlığı | İsmet Attila | Afyonkarahisar | Sosyal Hizmetler Akademisi | DYP | III. Çiller | 30.10.1995-06.03.1996 |
| Maliye Bakanlığı | Lutfullah Kayalar | Yozgat | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | ANAP | II. Yılmaz | 06.03.1996-28.06.1996 |
| Maliye Bakanlığı | Abdüllatif Şener | Sivas | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi | RP | Erbakan | 28.06.1996-30.06.1997 |
| Maliye Bakanlığı | Zekeriya Temizel | Tokat | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi | DSP | III. Yılmaz | 30.06.1997-11.01.1999 |
| Maliye Bakanlığı | Zekeriya Temizel | Tokat | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi | DSP | IV. Ecevit | 11.01.1999-24.02.1999 |
| Maliye Bakanlığı | İbrahim Nami Çağan | Amasya | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | DSP | IV. Ecevit | 24.02.1999-28.05.1999 |
| Maliye Bakanlığı | Sümer Oral | İzmir | İstanbul Ü. İktisat Fakültesi İşletme Maliye Bölümü | ANAP | V. Ecevit | 28.05.1999-18.11.2002 |
| Maliye Bakanlığı | Kemal Unakıtan | Edirne | Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi | AK Parti | Gül | 18.11.2002-14.03.2003 |
| Maliye Bakanlığı | Kemal Unakıtan | Edirne | Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi | AK Parti | I. Erdoğan | 14.03.2003-29.08.2007 |
| Maliye Bakanlığı | Kemal Unakıtan | Edirne | Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi | AK Parti | II. Erdoğan | 29.08.2007-02.05.2009 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet Şimşek | Batman | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü | AK Parti | II. Erdoğan | 02.05.2009-06.07.2011 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet Şimşek | Batman | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü | AK Parti | III. Erdoğan | 06.07.2011- 29.08.2014 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet Şimşek | Batman | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü | AK Parti | I. Davutoğlu | 29.08.2014- 28.08.2015 |
| Maliye Bakanlığı | Mehmet Şimşek | Batman | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü | AK Parti | II. Davutoğlu | 28.08.2015- 24.11.2015 |
| Maliye Bakanlığı | Naci Ağbal | Bayburt | İstanbul Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi B. | AK Parti | III. Davutoğlu | 24.11.2015- 24.05.2016 |
| Maliye Bakanlığı | Naci Ağbal | Bayburt | İstanbul Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi B. | AK Parti | Yıldırım | 24.05.2016- 09.07.2018 |
| Hazine ve Maliye Bakanlığı | Berat Albayrak | İstanbul | İstanbul Ü. İngilizce İşletme Bölümü | --- | Erdoğan C. Kabinesi | 09.07.2018- 10.11.2020 |
| Hazine ve Maliye Bakanlığı | Lütfi Elvan | Karaman | İstanbul Teknik Ü. Maden Fakültesi | --- | Erdoğan C. Kabinesi | 10.11.2020- 02.12.2022 |
| Hazine ve Maliye Bakanlığı | Nureddin Nebati | Şanlıurfa | İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü | --- | I. Erdoğan C. Kabinesi | 02.12.2022 - 03.06.2023 |
| Hazine ve Maliye Bakanlığı | Mehmet Şimşek | Batman | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü | --- | II. Erdoğan C. Kabinesi | 03.06.2023 --- |
Kaynakça
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_2.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_3.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_4.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_5.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_6.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_7.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_8.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_9.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_10.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.hmb.gov.tr/maliye-bakanlari Erişim: 04. 12. 2020
https://www.hmb.gov.tr/bakanlik-tarihcesi Erişim: 04. 12. 2020
https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_300b9.pdf Erişim: 04. 12. 2020
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/679100 Erişim: 04. 12. 2020
http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2007-73-381 Erişim: 04. 12. 2020
http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2007-73-381 Erişim: 04. 12. 2020
https://www.hmb.gov.tr/maliye-bakanlari Erişim: 17. 01. 2022
