Mimar Sinan Kimdir? Hayatı, Ölümü, Eserlerinin Listesi
Mimar Sinan, Mimar, Osmanlı’da Mimarbaşı.
Tarihi kaynaklarda Koca Sinan diye de anılmaktadır. Doğum tarihi ile ilgili tam bir bilgi bulunmamaktadır. Bazı kaynaklar 1489 ile 1491 yılları arasında doğduğunu belirtilmektedir. Sinan, Kayseri’nin Ağırnas Köyü’nde doğdu. Tam olarak ne zaman devşirildiği bilinmemekle birlikte 1512 yılında Yavuz Sultan Selim döneminde Kayseri’den İstanbul’a getirildiği belirtilmektedir. İstanbul Topkapı’da buluna At Meydanındaki Yeniçeri acemi oğlanları ocağına verildi.
Yavuz Sultan Selim’in İran ve Mısır’a yönelik yaptığı seferlere katıldı. Kanuni Sultan Süleyman zamanında Yeniçeri oldu. Kanunu Sultan Süleyman’ın Belgrad (1521), Rodos (1522), Mohaç (1526), Viyana (1529), Irak (1534-35), Korfu-Pulya (1537) ve Karaboğdan (1538) seferlerinde görev aldı. Karaboğdan seferinde Prut Irmağı üzerine kısa zamanda yaptığı köprüyle Kanunu Sultan Süleyman’ın beğenisini kazandı. Mimarbaşı Acem Ali’nin ölümü üzerine 1539 yılında Mimarbaşı oldu.
Mimar Sinan, katılmış olduğu seferlerde günümüzdeki adlarıyla İran, Suriye, ırak, Mısır, Balkanlar, Macaristan, Güney Avusturya’da bulunan mimari eserleri inceleme fırsatı buldu.
Mimarlık Evreleri
Mimarbaşılık görevine ellili yaşlarda başlayan Sinan, sanatında kaydettiği aşamaları üç evreye ayırmaktadır. Bu evrelerden ilki “çıraklık” dönemidir. Bu dönemin eseri olarak Şehzade Camii’ni göstermiştir. Sinan Süleymaniye Külliyesi’ni kalfalık eseri olarak nitelendirmiştir. 1557 yılında biten bu eser İstanbul ve Osmanlı’nın en görkemli yapılarından biridir. II. Selim adına Edirne’de inşa ettiği Selimiye Camii’ne ise ustalık eserim demiştir.
Mimar Sinan, Selimiye Camii’ni bitirdiğinde seksen yaşının üzerindeydi. Yaşından dolayı Koca Sinan olarak anılmaktaydı. Selimiye Camii Osmanlı’nın ve İslam Medeniyetinin en değerli mimari yapılarından biridir.
Mimar Sinan Eserleri
Mimar Sinan’ın Osmanlı İmparatorluğu’nun en parlak döneminde yaşamasının mesleğine önemli katkısının olduğu söylenebilir. Dönemin varlığı ve dehasıyla 1539 yılında Mimarbaşı olduğu günden ölümüne kadar yarım asırda Osmanlı-Türk mimarisini doruğa ulaştırmış, çok sayıda sanat eseri vermiştir.
Kaynaklar incelendiğinde Mimar Sinan’ın 450’ye yakın çok geniş coğrafyada eserinin olduğu yazılmaktadır. Yaşadığı dönemin özellikleri düşünüldüğünde atfedilen eser sayısıyla ilgili tartışmaların haklı olduğu söylenebilir. Araştırmacılar, Mimar Sinan’ın yaptığı söylenen yapıtların tamamını kendisinin inşa etmediği yönündedir. Bu eserlerden bazılarının sadece planlarını çizdiği, projelerini gözden geçirdiği veya yardımcıları vasıtasıyla inşaat süreçlerini takip ettiği yönündedir. Çeşitli kaynaklara göre, 84 cami, 52 mescit, 57 medrese, 7 darülkurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa, 7 su kemeri, 8 köprü, 20 kervansaray, 35 köşk veya saray, 6 ambar ve mahzen, 48 hamam yapmıştır.
Tarih | Yapıt | Bulunduğu Yer |
1548 | Mihrimah Sultan Camii | İstanbul – Üsküdar |
1505 | Beyazıt Camii ve Külliyesi | İstanbul – Fatih |
1548 | Şehzade Camii | İstanbul – Fatih |
1551 | Haseki Hürrem Camii ve Külliyesi | İstanbul – Fatih |
1573 | Piyale Paşa Camii | İstanbul |
1570 | Edirnekapı Camii ve Külliyesi | İstanbul – Fatih |
1569 | Sokullu Mehmed Paşa Külliyesi | İstanbul – Edirnekapı |
1557 | Süleymaniye Camii ve Külliyesi | İstanbul – Cağaloğlu |
1553 | Rüstem Paşa Külliyesi | İstanbul |
1541 | Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi | İstanbul |
1550 | Rüstem Paşa Medresesi | İstanbul |
1555 | Sinan Paşa Külliyesi | İstanbul – Eyüp |
1566 | Mahmut Paşa Külliyesi | İstanbul |
1563 | Kırkçeşme Suyolu | İstanbul – Beşiktaş |
1557 | Haseki Hürrem Sultan Hamamı | İstanbul – Fatih |
1561 | Rüstem Paşa Kervansarayı | Edirne |
1568 | Büyükçekmece Köprüsü | Büyükçekmece Gölü |
1574 | Selimiye Camii ve Külliyesi | Edirne |
1577 | Sultan II. Selim Türbesi | İstanbul – Kasımpaşa |
1577 | Atik Valide Sultan Külliyesi | İstanbul |
1566 | Zigetvar Köprüsü | İstanbul |
1538 | Gazi Hüsrev Bey Külliyesi | Saraybosna |
1521 | Fatih Paşa Camii (Kurşunlu Camii) | Diyarbakır |
Mimar Sinan’ın Ölümü
Mimar Sinan, hac dönüşü 1588 yılında öldü. Türbesi İstanbul Süleymaniye’dedir.
Kaynakça
https://islamansiklopedisi.org.tr/sinan
https://www.mimarsinan.gen.tr/mimar-sinanin-hayati/
http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/12908/001581869010.pdf?sequence=1&isAllowed=y
https://docplayer.biz.tr/3724360-Mimar-sinan-hayati-ve-eserleri.html
https://www.academia.edu/28892768/Mimar_Sinan%C4%B1n_Hayat%C4%B1_ve_Eserleri-_Oktay_Aslanapa
https://www.turing.org.tr/assets/upload/sayfa/files/BUMS_Web_TR.pdf
http://ww3.ticaret.edu.tr/bgur/files/2013/10/suphi_saaat%C3%A7i_dersnotu3_mimarsinan.pdf