Molla Gürani Kimdir? Kitaplarının Listesi, Ölümü, Hayatı

Molla Gürani, İslam alimi, şeyhülislam.

Doğum tarihi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Molla Gürani’nin doğum tarihi olarak farklı kaynaklarda 1406 ile 1413 tarihleri arasına denk gelen yıllar olduğu belirtilmektedir. Suriye’nin (Şehrezûr) Güran Kasabası’nda dünyaya geldi. Doğduğu yerden dolayı “Gürani” denildi. Asıl adı Şemsed-din Ahmedİbn İsmail’dir.

Küçük yaşlarda Kuran-i Kerimi ezberledi. Dönemin önemli hocalarından kıraat, tefsir, hadis ve fıkıh dersleri aldı. Kahire’de medreselerde ders vermeye başladı. Kahire’de, Osmanlı’nın önemli alimlerinden Molla Yegan ile tanıştı. Molla Yegan’ın İstanbul’a davetini kabul etti. İstanbul’a geldi. Molla Yegan, hac dönüşü Sultan II. Murat Han’ı ziyaretinde Molla Gürani’den bahsetti ve sultanla tanıştırdı. Molla Gürani ile sohbet eden II. Murat kendisinin tavır ve ilmini beğendi ve çeşitli medreselerde müderrislik yapmasını sağladı.

Gürani, 1443 yılında Manisa’ya gitti ve Şehzade Mehmed’in hocalığını yaptı. II. Mehmed’in yetişmesinde önemli bir emeği bulunmaktadır. II. Mehmed, tahta çıktığında kendisine vezirlik teklif ettiği söylenir. Molla Gürani, “Huzûrunuzda, size devlet işlerinde çok hizmet edenler vardır. Onların ciddî çalışmaları, sonunda vezirliğe, sadr-ı a’zamlığa kavuşmak ideallerine bağlıdır. Veziriniz onlardan başkası olursa, kalbleri muğber olur ve sultânımıza zarar gelir” diyerek geri çevirir.

Şehzade II. Mehmed’in tahta geçmesiyle kazaskerlik görevine getirildi. İstanbul’un fethinde sultanın yanında bulundu. 1480 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Şeyhülislam olarak atandı.

Gürani, 1488 (H. 893) yılında İstanbul’da vefat etti. Mezarı Aksaray ile Topkapı arasında kendi yaptırdığı camii önündedir.

Molla Gürani Kitapları

• Gâyet-ül-Emânî fî Tefsîr-i Seb’il-Mesânî,
• El-Kevser-ül-CârîalâRiyâd-il-Buhârî; Hadîs-i şerîf kitaplarının en kıymetlisi olan Sahîh-i Buhârî‘ye yazdığı şerhdir.
• ŞâtıbiyyeKasîdesi’nin Ca’berî şerhine güzel bir hâşiye yazmıştır.
• Keşf-ül-Esrâr an Kırâat-il-Eimmet-il-Ahyâr,
• Şerh-i Cem’ul-Cevâmi’; Usûl-i fıkha dâirdir.
• Arûz ilmiyle ilgili bir kasîde.

Kaynakça

https://islamansiklopedisi.org.tr/molla-gurani
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1143/13392.pdf
http://isamveri.org/pdfdrg/D02498/2018_2/2018_2_KARAKASA.pdf
https://www.researchgate.net/publication/304529642_Molla_Gurani’nin_el-Kevseru’l-Cari_Adli_Serhinde_Hadis_Ilimlerine _Dair_Kaynaklari