Osman Gazi Kimdir?

Osman Gazi, Osmanlı Devleti’nin Kurucusu, Orhan Gazi’nin Babası.

1258 yılında Söğüt’te doğdu. Babası Ertuğrul Gazi, annesi Hayme Hatun’dur. Ailenin en küçük çocuğu olan Osman Gazi’den Kara Osman, Osman Bey ve Osmancık olarak da bahsedilmektedir.

Ertuğrul Gazi, Batı Anadolu’da Söğüt Ovası ve Domaniç Yaylası üzerinde yaşayan Oğuz Türklerinin Bozok boyunun Kayı kolundan olan obaya yönetmiştir.

Osmanlı tarihçilerine göre Osman Gazi, orta boylu, kara gözlü, kara kaşlı, yuvarlak yüzlü, esmer tenlidir. Ayrıca iyi ata binen ve iyi bir silahşordur. Fahrettin ve Mu’inüddin lakaplarına sahiptir.

Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu

1281 yılında vefat eden Ertuğrul Gazi’nin yerini (Dündar Bey istemesine rağmen) Osman Gazi almıştır. Henüz 23 yaşında iken boyun yönetimini üstlenmiştir.

İlk savaşını komşusu olan İnegöl Tekfuru ile yaptı. Geri çekilmek zorunda kalan Osman Bey, savaşta kardeşi Savcı Bey’in oğlu Bay Hoca’yı şehit verdi. 1288 yılındaki ikinci saldırı da ise Savcı Bey şehit oldu. 1291 yılında ise İnegöl Tekfuru’nun müttefiki Karacahisar’a saldırarak kaleyi fethetti.

Yarhisar Tekfuru’nun kızı ile Bilecik Tekfuru’nun oğlunun düğününe Osman Gazi davet edildi. Osman Bey’i öldürmek isteyen tekfurlar gizlice plan hazırladı. Dostu olan Harmankaya Tekfuru Köse Mihal bu durumu Osman Bey’e haber verdi. Osman Gazi Bilecik Kalesi’ne Osmanlı askerlerinin içinde bulunduğu hediyelerini gönderdi. Bilecik ve Yarhisar’ı aldı. Bu sırada esir alınan Nilüfer Hatun ile Orhan Gazi evlendirildi.

Osmanlı Devleti’nin kuruluşu 1299 yılında İnegöl’ü alması ile gerçekleşti. 1301’de Yenişehir ve Yund Hisar’ı 1302’de Köprühisar’ı fethetti.

1302 yılında Bizanslılar ile Koyunhisarı Savaşı yapıldı. Osmanlı Devleti’nin ilk kez doğrudan Bizans ordusu ile yaptığı savaşı Osman Bey kazandı. Savaşta Osman Bey’in yeğeni Aydoğdu şehit olurken Kestel Tekfuru’da öldürüldü.

Babası Ertuğrul Gazi’nin 4.800 km2’ye ulaştırdığı alanı Osman Gazi 16.000 km2 yaptı.

Dündar Bey’i Öldürmesi

Osman Bey, amcası Dündar Bey’i Bizans Tekfurları ile ilişki kurduğu için 1298 yılında öldürdü. Bazı kaynaklara göre okla bazılarına göreyse boğarak öldürüldüğü söylenmektedir.

Osman Bey Döneminde Yapılanlar

İlk defa vergi alındı
İlk defa para (bakır-akçe) bastırıldı.
İlk defa kadı ataması yapıldı. İlk kadı ise Dursun Fakih oldu.
İlk defa tımar sistemi gerçekleştirildi.

Osman Gazi’nin Yoldaşları

Gazi Abdurrahman, Akça Koca, Konur-Alp, Turgud-Alp, Hasan-Alp, Saltuk-Alp, Aygud-Alp, Ak-Timur, Kara-Mürsel, Kara-Tekin, Samsa-Çavuş, Şeyh Mahmud’dur.

Orhan Bey’in Rüyası

Şeyh Edebali’ye misafir olan Osman Gazi bir gece gördüğü rüyasını anlatır. Rüyada Şeyh Edebali’nin koynundan bir ayın doğup kendi koynuna girdiği sırada karnında bir ağacın bittiğini gördü. Ağacın gölgesi bütün alemi tutmaktaydı. Sabah olunca rüyasını Şeyh Edebali’ye anlattı. Edebali şunları söyledi:

“Hak Teala sana ve nesline padişahlık verdi. Mübarek olsun. Kızım Malhun Hatun da senin helalin oldu.”
islamansiklopedisi.org.tr

Eşi ve Çocukları

İlk evliliğini 1280 yılında Mal Hatun ile yaptı. Osmanlı Devleti’nin ikinci padişahı olan Orhan Bey’in annesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Bey’in kızı (Başka bir rivayete göre ise Şeyh Edebali’nin Kızı) Mal Hatun ile evliliğinden 9 sene sonra Rabia Bala Hatun ile ikinci evliliğini gerçekleştirdi. Rabia Bala Hatun ise Şeyh Edebali’nin kızıdır.

Çocukları Orhan Gazi, Alaaddin Bey, Savcı Bey, Çoban Bey, Melik Bey, Pazarlı Bey, Hamid Bey, Fatma Hatun’dur.

Ölümü

Nikris hastası olan Osman Bey, 1324 yılında vefat etti. İlk önce Söğüt’te bulunan Ertuğrul Gazi Türbesi’ne defnedilen Osman Bey, vasiyeti üzerine Bursa’daki Gümüşlü Kümbet’e gömüldü. Gümüşlü Kümbet daha sonra Osman Gazi Türbesi’ne çevrildi. Oğlu Alaaddin Bey, Orhan Bey’in eşi Asporça Hatun ve oğlu İbrahim Bey, I. Murad’ın oğlu Savcı Bey’e ait mezarlarda burada bulunuyor.

Vasiyetname

“Allahü teâlânın emirlerine muhalif bir iş eylemiyesin! Bilmediğini şerîat ulemâsından sorup anlayasın! İyice bilmeyince bir işe başlamayasın! Sana itâat edenleri hoş tutasın! Askerine in’âmı, ihsânı eksik etmiyesin ki, insan ihsânın kulcağızıdır. Zâlim olma! Âlemi adâletle şenlendir ve Allah için cihâdı terk etmiyerek beni şâd et! Ulemâya riâyet eyle ki, şerîat işleri nizâm bulsun! Nerede bir ilim ehli duyarsan, ona rağbet, ikbâl ve hilm göster! Askerine ve malına gurûr getirip, şerîat ehlinden uzaklaşma! Bizim mesleğimiz Allah yoludur ve maksadımız Allah’ın dînini yaymaktır. Yoksa, kuru gavga ve cihângirlik davâsı değildir. Sana da bunlar yaraşır. Dâimâ herkese ihsânda bulun! Memleket işlerini noksansız gör! Hepinizi Allahü teâlâya emânet ediyorum.”
islamansiklopedisi.org.tr

Savaşları ve Fetihleri

Kulaca Hisar
Karacahisar
Bilecik,Yarhisar Kaleleri
İnegöl Fethi
Yenişehir, Yondhisar Kaleleri
Koyunhisar Savaşı (Kirmasti, Mıhalıç, Ulubat)
Köprühisar
İznik Kuşatması
Marmaracık Kalesi
Dimbos Savaşı (Kestel, Kete, Ulubat Kaleleri)
İznik
Karahisar
Tuzpazarı, Karatekin, Karacebeş ve Ebesuy Kaleleri
Kapucuk, Keresteci Kaleleri
Mudanya
Akyazı
Karamürsel

Kaynakça

http://isamveri.org/pdfdrg/D00193/1999_8/1999_8_ALGULH.pdf
http://kartepeosmangazi.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/41/13/701085/dosyalar/2017_10/11132825_OSMAN_GAZY-okul_sitesi_iYin.pdf?CHK=2971a1dad3030fa008db9d7535ff9f51
https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/osmangazinin-defin-vasiyeti-gumuslu-kumbet-/1218467
https://www.bursa.com.tr/osman-gazi-turbesi-26857.html
https://www.sabah.com.tr/medya/2019/05/30/osman-gazi-kimdir-osman-gazinin-hayati
http://esgici.net/020/Ismail%20Hami%20Danismend%20%20Izahli%20Osmanli%20Tarihi%20Kronolojisi%2015%20Ciltler%20tamami.pdf
https://rehber.ihya.org/yenirehber/osman-gazi.html
https://www.tarihin.com/osmanli-kronolojisi/381-osman-bey-donemi-kronolojisi.html
https://www.ttk.gov.tr/tarihveegitim/osmanli-padisahlari/
https://islamansiklopedisi.org.tr/edebali
http://aktepesehitkoksalkasaltial.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/06/15/120953/dosyalar/2016_04/25035157_osmangaz.pdf

İlgili