Refik Saydam Kimdir? Nereli, Hayatı, Ölümü, Biyografisi

Refik Saydam, Türkiye Cumhuriyeti 4. Başbakanı, devlet adamı, hekim, siyasetçi.  

8 Eylül 1881 tarihinde İstanbul Fatih’te doğdu.

Eğitim Hayatı

İlköğrenimini mahalle mektebinde yaptı. Fatih Askerî Rüştiyesi ve Çengelköy Askerî Tıbbiye İdadisi’nde okudu. 1905 yılında Askeri Tıbbiye’den doktor yüzbaşı olarak mezun oldu. 

Çalışma Hayatı

Gülhane Askerî Tıp Akademisi’nde Embriyoloji ve Histoloji bölümlerinde görev yaptı. 4 Ağustos 1910 yılında eğitim için Almanya’ya gönderildi. Berlin Askeri Tıp Akademisi’nde eğitim gördü. Balkan Savaşı’nın başlaması üzerine 26 Eylül 1912 tarihinde İstanbul’a döndü. Yurda döndüğünde Antalya ve Çatalca Cephesi’nde kolera hastalığına yönelik önleyici çalışmalar yaptı. 1914 yılında Bakteriyoloji Enstitüsü’nde birçok bulaşıcı hastalığa karşı serum ve aşı üretimini başardı. Savaş yılları boyunca ordunun aşı ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasını sağladı. Refik Saydam, ürettiği Tifüs aşısı ile Tıp Literatürüne gerdi.

Siyasi Hayatı

Refik Saydam, 16 Mayıs 1919 tarihinde 9. Kolordu Sağlık Müfettiş Muavini göreviyle Mustafa Kemal Atatürk ile beraber Samsun’a gitti. Erzurum ve Sivas kongrelerine katıldı. 27 Aralık 1919 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte Ankara’ya geldi. 23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Doğu Beyazıt Milletvekili olarak katıldı. 10 Mart 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nde Sıhhıye ve İctimâî Muavenet Vekili oldu. Refik Saydam, cumhuriyetin ilanından sonra kurulan 30 Ekim 1923 yılında Sıhhıye ve İctimâî Muavenet Vekili olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sağlık Bakanı seçildi. 4 Mart 1925 tarihinde 3 kere Sağlık Bakanlığı’na getirildi. Refik Saydam, 25 Kasım 1937 tarihine kadar bu göreve devam etti. Türkiye Cumhuriyet tarihinde yaklaşık 14 yıl 5 aylık (üç dönemde) süreyle en fazla Sağlık Bakanlığı yapan kişi oldu.

Atatürk “Saydam” soyadını verdi

1928 yılında Hıfzıssıhha Enstitüsünü ve Mektebini kurdu. 15 Temmuz 1931 tarihinde ilk Sağlık Şurası’na başkanlık yaptı. 1934’de yürürlüğe giren Soyadı Kanunu’ndan sonra Mustafa Kemal Atatürk kendisine “Saydam” soyadını verdi.

Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünden sonra kurulan 10. Hükümet’te İçişleri Bakanlığı yaptı. 25 Ocak 1939 tarihinde 11. Hükümet’i kurdu. Türkiye Cumhuriyeti’nin 4. Başbakanı oldu. 3 Nisan 1939 tarihinde 12. Hükümet’i kurdu ve başbakanlık görevine devam etti.

Almanca ve Fransızca biliyordu.

Ölümü

8 Temmuz 1942 tarihinde İstanbul’da kalp krizinden vefat etti. 19 Temmuz 1942 tarihinde Ankara’da Hacı Bayram Camii’nde kılınan cenaze namazı sonrasında Cebeci Asri Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Kaynakça

https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/basbakanlarimiz_genelkurul_konusmalari/basbakanlarimiz_cilt3.pdf
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf
https://www.infeksiyondunyasi.org/infeksiyonDunyasiDergi/pdf/sayi1/76-80_RefikSaydam.pdf
http://www.ait.hacettepe.edu.tr/egitim/ait203204/II11.pdf
https://www.icisleri.gov.tr/icisleri-bakanligi-tarihcesi