Şer’iye Vekâleti Tarihçesi – Şer’iye Vekilleri Listesi
Şer’iye Vekâleti Tarihçesi: Bakanlığa ilk atama 1920 yılında yapılmıştır. Geçmişten günümüze Şer’iye Vekilleri listesi ve biyografi bağlantıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı dönemden Cumhuriyetin ilanına kadar geçen sürede yürütme görevini İcra Vekilleri Heyeti (Meclis Hükümeti) yürütmüştür. Büyük Millet Meclisi’nde 2 Mayıs 1920 tarihinde İcra Vekilleri Heyeti’nin oluşumu ve vekillerin nasıl seçileceğini belirleyen dört maddeden oluşan “İcra Vekilleri Suret-i İntıhabına Dair Kanun” kabul edilmiştir. İcra Vekilleri Heyeti, on bir vekâletten oluşturulmuştur. Bunlardan biri de Umur-ı Seriye Vekâleti’dir. 3 Mayıs 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisi’nde yapılan oylamada, I. İcra Vekilleri Heyeti Umur-ı Seriye Vekâleti’ne Mustafa Fehmi (Gerçeker) Efendi seçilmiştir.
Şer’iye Vekilleri Listesi
| Bakanlığın Adı | Bakanlar | Doğum Yeri | Okulu | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|
| Umur-ı Seriye Vekâleti | Mustafa Fehmi (Gerçeker) Efendi | Bursa | Mustafa Çelebi Medresesi | 03.05.1920-27.04.1922 |
| Umur-ı Seriye Vekâleti | Abdullah Azmi (Torun) Efendi | Eskişehir | İstanbul Hukuk Mektebi | 11.05.1922-09.07.1922 |
| Şer’iye Vekâleti | Abdullah Azmi (Torun) Efendi | Eskişehir | İstanbul Hukuk Mektebi | 12.07.1922-03.11.1922 |
| Şer’iye Vekâleti | Mehmet Vehbi (Çelik) Efendi | Konya | Konya Şirvaniye Medresesi | 06.11.1922-14.04.1922 |
| Şer’iye Vekâleti | Musa Kâzım (Göksu) Efendi | Konya | Konya Hukuk Mektebi | 15.04.1923-29.08.1923 |
| Şer’iye Vekâleti | Mustafa Fevzi (Sarhan) Efendi | Akhisar | İstanbul Hukuk Mektebi | 01.09.1923-27.10.1923 |
Cumhuriyetin ilanı ile beraber meclis hükümeti dönemi sona ermiştir. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, hükümeti kurma görevini Malatya Milletvekili Mustafa İsmet İnönü’ye vermiştir. Mustafa İsmet İnönü, 30 Ekim 1923 tarihinde ilk Cumhuriyet Hükümeti’ni kurmuş ve Şer’iye Vekâleti’ne Mustafa Fevzi Sarhan Seyit Bey atanmıştır.
Şer’iye Vekilleri
| Bakanlığın Adı | Bakanlar | Doğum Yeri | Okulu | Parti | Hükümet | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Şer’iye Vekâleti | Mustafa Fevzi Sarhan | Akhisar | İstanbul Hukuk Mektebi | CHP | I. İnönü | 30.10.1923-06.03.1924 |
3 Mart 1924 tarihinde Şer‘iyye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmıştır. Şer‘iyye ve Evkaf Vekâleti’nin yerine, Başvekâlet’e (Başbakanlığa) bağlı Diyanet İşleri Reisliği (Diyanet İşleri Başkanlığı) ve Evkaf Müdüriyet-i Umûmiyyesi (Vakıflar Genel Müdürlüğü) kurulmuştur.
Kaynakça
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://islamansiklopedisi.org.tr/seriyye-ve-evkaf-vekaleti Erişim: 05. 12. 2020
https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=33212 Erişim: 26. 12. 2020
