Ticaret Bakanlığı Tarihçesi – Bakanlar Listesi
Ticaret Bakanlığı Tarihçesi: Bakanlığa ilk atama 1924 yılında yapılmıştır. Geçmişten günümüze Ticaret Bakanları listesi ve biyografi bağlantıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Osmanlı Devleti’nde II. Mahmut döneminde yapılan ıslahatlar sonucu devletin teşkilat yapısı yeniden yapılandırılmış ve nazırlıklar (bakanlıklar) oluşturulmuştur. 1938 yılında ticaret alanındaki hizmetler “Meclis-i Ziraat ve Ticaret Komisyonu” bünyesinde yapılmaya başlamıştır. 1840 yılında “Umur-ı Ticaret ve Ziraat Nezareti” kurulmuştur.
İcra Vekilleri Heyeti (Meclis hükümetleri) ile Mustafa İsmet İnönü’nün kurmuş olduğu I. Hükümet’te (I. İnönü Hükümeti) ticari faaliyetler İktisat Vekâleti bünyesinde yürütülmüştür. Ticaret Vekâleti’ne Mustafa İsmet İnönü’nün 6 Mart 1924 tarihinde kurmuş olduğu II. Hükümet’te (II. İnönü Hükümeti) ilk defa yer verilmiştir. Hasan Hüsnü Saka, ilk Ticaret Vekili olarak atanmıştır.
1928 ile 1939 yılları arasında ticaret ile ilgili faaliyetler İktisat Vekâleti uhdesinde yürütülmüştür. 1939 yılında itibaren yeniden Ticaret Vekâleti’ne yer verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar Ticaret Bakanlığı’nın adı bir kaç kere değişikliğe uğramış veya farklı bakanlıklarla birleşmeler yaşanmıştır.
1924-1942 yılları arasında “Ticaret Vekâleti”
1942-1949 yılları arasında “Ticaret Bakanlığı”
1949-1954 yılları arasında “Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı”
1954-1957 yılları arasında “İktisat ve Ticaret Vekâleti”
1957-1960 yılları arasında “Ticaret Vekâleti”
1960-1971 yılları arasında “Ticaret Bakanlığı”
1971 yılında “Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı”
1971-1983 yılları arasında “Ticaret Bakanlığı”
1983-2011 yılları arasında “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı”
2011-2018 yılları arasında “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı”
2018 yılından günümüze kadar ise “Ticaret Bakanlığı” olarak adlandırılmıştır.
Ticaret Bakanları Listesi
| Bakanlığın Adı | Bakanlar | Doğum Yeri | Okulu | Parti | Hükümet | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ticaret Vekâleti | Hasan Hüsnü Saka | Trabzon | Mülkiye Mektebi | CHP | II. İnönü | 06.03.1924-22.11.1924 |
| Ticaret Vekâleti | Mehmet Ali Cenani | İstanbul | Antep Amerikan Koleji | CHP | Okyar | 22.11.1924-03.03.1925 |
| Ticaret Vekâleti | Mehmet Ali Cenani | İstanbul | Antep Amerikan Koleji | CHP | III. İnönü | 03.03.1925-17.05.1926 |
| Ticaret Vekâleti | Mustafa Rahmi Köken | Bergama | İstanbul Hukuk Mektebi | CHP | III. İnönü | 17.05.1926-01.11.1927 |
| Ticaret Vekâleti | Mustafa Rahmi Köken | Bergama | İstanbul Hukuk Mektebi | CHP | IV. İnönü | 01.11.1927-21.01.1928 |
| Ticaret Vekâleti | Mehmet Cezmi Erçin | İstanbul | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saydam | 03.04.1939-01.11.1939 |
| Ticaret Vekâleti | Mehmet Nazmi Topçuoğlu | Aydın | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saydam | 01.11.1939-26.11.1940 |
| Ticaret Vekâleti | Ömer Mümtaz Ökmen | Ankara | İstanbul Dârü’l-Fünûn Hukuk Mektebi | CHP | II. Saydam | 26.11.1940-09.07.1942 |
| Ticaret Bakanlığı | Ömer Behçet Uz | Buldan | İstanbul Dârü’l – FünûnTıbbiye | CHP | I. Saraçoğlu | 09.07.1942-09.03.1943 |
| Ticaret Bakanlığı | Celal Sait Siren | Adana | Mülkiye Mektebi | CHP | II. Saraçoğlu | 09.03.1943-31.05.1945 |
| Ticaret Bakanlığı | Raif Karadeniz | Trabzon | İstanbul Dârü’l-Fünûn Hukuk Şubesi | CHP | II. Saraçoğlu | 31.05.1945-07.08.1946 |
| Ticaret Bakanlığı | Ahmet Atıf İnan | Aydın | Lise mezunu | CHP | Peker | 07.08.1946-10.09.1947 |
| Ticaret Bakanlığı | Mahmut Nedim Gündüzalp | Bulgaristan | İstanbul Dârü’l-Fünûn Hukuk Mektebi | CHP | I. Saka | 10.09.1947-10.06.1948 |
| Ticaret Bakanlığı | Cemil Said Barlas | İstanbul | İstanbul Hukuk Fakültesi | CHP | II. Saka | 10.06.1948-16.01.1949 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Cemil Said Barlas | İstanbul | İstanbul Hukuk Fakültesi | CHP | Günaltay | 16.01.1949-07.06.1949 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Vedat Dicleli | Diyarbakır | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | CHP | Günaltay | 07.06.1949-22.05.1950 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Zühtü Hilmi Velibeşe | İzmir | Selanik Hukuk Okulu | DP | I. Menderes | 22.05.1950-09.03.1951 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Mehmet Muhlis Ete | İstanbul | Leipzig ve Berlin Üniversiteleri Yüksek Ticaret Okulu | DP | II. Menderes | 09.03.1951-01.11.1952 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Ali Enver Güreli | Burhaniye | Siyasal Bilgiler Okulu | DP | II. Menderes | 01.11.1952-27.05.1953 |
| Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı | Fethi Çelikbaş | Burdur | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | DP | II. Menderes | 28.05.1953-17.05.1954 |
| İktisat ve Ticaret Vekâleti | İbrahim Sıtkı Yırcalı | Balıkesir | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | DP | III. Menderes | 17.05.1954-09.12.1955 |
| İktisat ve Ticaret Vekâleti | Fahrettin Ulaş | İstanbul | Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu | DP | IV. Menderes | 09.12.1955-13.04.1956 |
| İktisat ve Ticaret Vekâleti | Zeyyat Mandalinci | Bodrum | Paris Siyasal Bilgiler Fakültesi | DP | IV. Menderes | 07.05.1956-30.11.1956 |
| İktisat ve Ticaret Vekâleti | Abdullah Aker | Kosova | İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu | DP | IV. Menderes | 30.11.1956-25.11.1957 |
| Ticaret Vekâleti | Abdullah Aker | Kosova | İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu | DP | V. Menderes | 25.11.1957-04.09.1958 |
| Ticaret Vekâleti | Hayrettin Erkmen | Giresun | Siyasal Bilgiler Fakültesi | DP | V. Menderes | 04.09.1958-27.05.1960 |
| Ticaret Bakanlığı | Cihat İren | İstanbul | Siyasal Bilgiler Fakültesi | --- | I. Gürsel | 30.05.1960-27.08.1960 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Baydur | Gerze | Siyasal Bilgiler Okulu | --- | I. Gürsel | 06.09.1960-05.01.1961 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Baydur | Gerze | Siyasal Bilgiler Okulu | --- | II. Gürsel | 05.01.1961-20.11.1961 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet İhsan Gürsan | İstanbul | Mekteb-i Mülkiye | AP | VIII. İnönü | 20.11.1961-25.06.1962 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Muhlis Ete | İstanbul | Leipzig ve Berlin Üniversiteleri Yüksek Ticaret Okulu | CHP | IX. İnönü | 25.06.1962-17.06.1963 |
| Ticaret Bakanlığı | Ahmet Oğuz | Eskişehir | Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu | CKMP | IX. İnönü | 17.06.1963-25.12.1963 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Fenni İslimyeli | Balıkesir | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Okulu | CHP | X. İnönü | 25.12.1963-20.02.1965 |
| Ticaret Bakanlığı | Mustafa Macit Zeren | Amasya | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | C. Sen. Üyesi | Ürgüplü | 20.02.1965-27.10.1965 |
| Ticaret Bakanlığı | Mustafa Macit Zeren | Amasya | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | C. Sen. Üyesi | I. Demirel | 27.10.1965-02.11.1966 |
| Ticaret Bakanlığı | Sadık Tekin Müftüoğlu | Zonguldak | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | AP | I. Demirel | 02.11.1966-03.04.1967 |
| Ticaret Bakanlığı | Ahmet Türkel | Bursa | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | AP | I. Demirel | 03.04.1967-03.11.1969 |
| Ticaret Bakanlığı | Ahmet Halit Dallı | İstanbul | Lise mezunu | AP | II. Demirel | 03.11.1969-07.01.1970 |
| Ticaret Bakanlığı | Gürhan Titrek | Çankırı | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | C. Sen. Üyesi | II. Demirel | 21.01.1970-06.03.1970 |
| Ticaret Bakanlığı | Gürhan Titrek | Çankırı | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | C. Sen. Üyesi | III. Demirel | 06.03.1970-26.03.1971 |
| Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı | İsmail Hamit Özer Derbil | Ankara | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | C. Sen. Üyesi | I. Erim | 26.03.1971-11.12.1971 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Naim Talu | İstanbul | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | TBMM Dışından | II. Erim | 11.12.1971-22.05.1972 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Naim Talu | İstanbul | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | C. Sen. Üyesi | Melen | 22.05.1972-15.04.1973 |
| Ticaret Bakanlığı | Ahmet Türkel | Bursa | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | AP | Talu | 15.04.1973-26.01.1974 |
| Ticaret Bakanlığı | Fehim Adak | Mardin | İstanbul Teknik Ü. İnşaat Fakültesi | MSP | I. Ecevit | 26.01.1974-17.11.1974 |
| Ticaret Bakanlığı | Haluk Cillov | Denizli | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | TBMM Dışından | Irmak | 17.11.1974-31.03.1975 |
| Ticaret Bakanlığı | Halil Başol | Tekirdağ | İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi | AP | IV. Demirel | 31.03.1975-21.06.1977 |
| Ticaret Bakanlığı | Ziya Müezzinoğlu | Kayseri | Siyasal Bilgiler Okulu | C. Sen. Üyesi | II. Ecevit | 21.06.1977-21.07.1977 |
| Ticaret Bakanlığı | Agâh Oktay Güner | Bayburt | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | MHP | V. Demirel | 21.07.1977-05.01.1978 |
| Ticaret Bakanlığı | Teoman Köprülüler | Eskişehir | Siyasal Bilgiler Fakültesi | CHP | III. Ecevit | 05.01.1978-12.11.1979 |
| Ticaret Bakanlığı | Halil Başol | Tekirdağ | İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi | AP | VI. Demirel | 12.11.1979-12.09.1980 |
| Ticaret Bakanlığı | Hurşit Kemal Cantürk | Kemah | Ankara Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi' | --- | Ulusu | 20.09.1980-13.12.1983 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Hüseyin Cahit Aral | Elazığ | İstanbul Teknik Ü. Makine Fakültesi | ANAP | I. Özal | 13.12.1983-21.12.1987 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Şükrü Yürür | Sinop | Ankara İktisadî ve Ticari İlimler Akademisi Maliye Bölümü | ANAP | II. Özal | 21.12.1987- 09.11.1989 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Şükrü Yürür | Sinop | Ankara İktisadî ve Ticari İlimler Akademisi Maliye Bölümü | ANAP | Akbulut | 09.11.1989- 23.06.1991 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Rüştü Kazım Yücelen | İçel | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi | ANAP | I. Yılmaz | 23.06.1991- 20.11.1991 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Mehmet Tahir Köse | Konya | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Mühendisliği Fakültesi | SHP | VII. Demirel | 20.11.1991- 25.06.1993 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Mehmet Tahir Köse | Konya | Orta Doğu Teknik Ü. Makine Mühendisliği Fakültesi | SHP | I. Çiller | 25.06.1993- 27.07.1994 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Mehmet Dönen | Hatay | Erzurum Kâzım Karabekir Eğitim Enstitüsü Fen Böl. | SHP | I. Çiller | 27.07.1994- 27.03.1995 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Hasan Akyol | Zonguldak | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | SHP | I. Çiller | 27.03.1995- 05.10.1995 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Abdulbaki Ataç | Balıkesir | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | DYP | II. Çiller | 05.10.1995- 30.10.1995 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Fuat Çay | Hatay | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | CHP | III. Çiller | 30.10.1995- 06.03.1996 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Enis Yalım Erez | Van | Lise mezunu | DYP | II. Yılmaz | 06.03.1996- 28.06.1996 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Enis Yalım Erez | Van | Lise mezunu | DYP | Erbakan | 28.06.1996-26.04.1997 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Ali Rıza Gönül | Aydın | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | DYP | Erbakan | 13.05.1997-30.06.1997 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Enis Yalım Erez | Van | Lise mezunu | Bağımsız | II. Yılmaz | 30.06.1997-11.01.1999 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Metin Şahin | Kırıkkale | Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi | DSP | IV. Ecevit | 11.01.1999-28.05.1999 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Ahmet Kenan Tanrıkulu | İstanbul | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi | MHP | V. Ecevit | 28.05.1999-18.11.2002 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Ali Coşkun | Erzincan | Yıldız Teknik Ü. Elektrik Mühendisliği Fakültesi | AK Parti | Gül | 18.11.2002-14.03.2003 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Ali Coşkun | Erzincan | Yıldız Teknik Ü. Elektrik Mühendisliği Fakültesi | AK Parti | I. Erdoğan | 14.03.2003-29.08.2007 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Mehmet Zafer Çağlayan | Muş | Gazi Ü.Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü | AK Parti | II. Erdoğan | 29.08.2007-02.05.2009 |
| Sanayi ve Ticaret Bakanlığı | Nihat Ergün | İzmit | Marmara Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | AK Parti | II. Erdoğan | 02.05.2009-06.07.2011 |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Hayati Yazıcı | Rize | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi | AK Parti | III. Erdoğan | 06.07.2011- 29.08.2014 |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Nurettin Canikli | Giresun | Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye B. | AK Parti | I. Davutoğlu | 29.08.2014- 28.08.2015 |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Cenap Aşçı | Aksaray | İstanbul Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi B. | TBMM Dışından | II. Davutoğlu | 28.08.2015- 24.11.2015 |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Bülent Tüfenkci | Malatya | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | AK Parti | III. Davutoğlu | 24.11.2015- 24.05.2016 |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Bülent Tüfenkci | Malatya | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi | AK Parti | Yıldırım | 24.05.2016- 09.07.2018 |
| Ticaret Bakanlığı | Ruhsar Pekcan | Manisa | İstanbul Teknik Ü. Elektrik Fakültesi | --- | Erdoğan C. Kabinesi | 09.07.2018- 21.04.2021 |
| Ticaret Bakanlığı | Mehmet Muş | Trabzon | Doğu Akdeniz Üniversitesi İşletme ve Ekonomi Fakültesi İşletme Bölümü | --- | I. Erdoğan C. Kabinesi | 21.04.2021- 03.06.2023 |
| Ticaret Bakanlığı | Ömer Bolat | İstanbul | Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ekonomik İlişkiler B. | --- | II. Erdoğan C. Kabinesi | 03.06.2023 --- |
Kaynakça
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/basbakanlik__tarihi.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/genel-mudurluk-yayinlar/dunden_bugune_basbakanlik.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_2.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_3.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_4.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_5.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_6.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_7.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_8.pdf Erişim: 30. 11. 2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_9.pdf Erişim: 30.11.2020
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_10.pdf Erişim: 30.11.2020
https://ticaret.gov.tr/kurumsal/tarihce Erişim: 01.12.2020
https://www.ticaret.gov.tr/kurumsal/hakkimizda/tarihce Erişim: 27.01.2021
https://www.aa.com.tr/tr/politika/pekcan-gorevi-tufenkciden-devraldi/1200256 Erişim: 27.01.2021
