Yakup Kadri Karaosmanoğlu Kimdir? Edebi Kişiliği, Eserleri

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yazar, gazeteci, milletvekili, diplomat.

27 Mart 1889 tarihinde Kahire’de doğmuştur. Babası Abdulkadri Bey, annesi ise İkbal Hanım’dır. Soyu, Karaosmanoğulları’na dayanmaktadır.

Eğitim Hayatı

İlköğrenimine Manisa’da Fevziye Mekteb-i İptidaisi’nde başlamıştır. İzmir İdadisi’nde öğrenim görmüş, babasının ölümü ve ailesinin yaşamış olduğu maddi sorunlar nedeniyle okulu bitiremeden Mısır’a gitmiştir. Mısır’da İskenderiye’deki Freresler Fransız Okulu’na devam etmiştir. 1908 yılında ailesi ile birlikte İstanbul’a yerleşmiştir. Aynı yıl Mekteb-i Hukuk’a kaydolmuştur. Üçüncü sınıftan ayrılmıştır. Almanca ve Fransızca öğrenmiştir.

Çalışma Hayatı

Üsküdar Sultanisi’nde Edebiyat ve Felsefe Öğretmeni olarak çalışmıştır. İkdam ve Ulus Gazetesi Başyazarı, Kadro Dergisi kurucusu olarak görev yapmıştır. Tiran, Prag, Lahey, Bern, Tahran’da elçilik görevlerinde bulunmuştur. 1966 yılında Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanlığı yapmıştır.

30 Temmuz 1923 (2. Dönem) ve 2 Eylül 1927 (3. Dönem) tarihlerinde yapılan genel seçimlerde Mardin Milletvekili, 25 Nisan 1931 (4. Dönem) ve 25 Ekim 1961 (12. Dönem) tarihlerinde yapılan genel seçimlerde ise Manisa Milletvekili seçilmiştir. 6 Ocak 1961 – 15 Ekim 1961 tarihleri arasında Kurucu Meclis Millî Birlik Komitesi Temsilciliği yapmıştır. 1962 yılında, Atatürk ilkelerinde uzaklaştığı gerekçesiyle Cumhuriyet Halk Partisi’nden ayrılmıştır.

Edebi Kişiliği

1909 yılında Fecr-î Âti topluluğuna girmiş ve arkadaşları ile birlikte Servet-i Fünun Dergisi’nde edebi yazılar yazmıştır. Türk edebiyatının hemen hemen her türünde eser vermiş bir yazardır. Milli Mücadeleyi bir destan olarak görmüştür. Laik ve devletçi bir bakış açısıyla eserlerini ele almıştır. Eserlerinde, Türk toplumunu bilinçlendirme ve Cumhuriyetin kazanımlarını topluma benimsetme gayesi bulunmaktadır. Sade bir dil kullanmıştır.

Eşi ve Çocukları

1923 yılında Ayşe Leman Hanım ile evlenmiştir.

Ölümü

13 Aralık 1974 tarihinde Ankara’da Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde vefat etmiştir. İstanbul Beşiktaş’ta Yahya Efendi Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir.

Romanları

• Nur Baba (1922)
• Kiralık Konak (1922)
• Hüküm Gecesi (1927)
• Sodom ve Gomore (1928)
• Ankara (1934)
• Yaban (1936)
• Bir Sürgün (1937)
• Panorama (1953)
• Hep O Şarkı (1956)

Şiirleri

• Erenlerin Bağından (1922)
• Okun Ucundan (1940)

Öyküleri

• Bir Serencam (1943)
• Rahmet (1938)
• Ceviz (1925)
• Milli Savaş Hikâyeleri (1947)

Tiyatro Eserleri

• Nirvana (1909)
• Veda (1909)
• Sağanak (1929)
• Mağara (1934)

Hatıratları

• Zoraki Diplomat (1955)
• Anamın Kitabı (1957)
• Vatan Yolunda (1957)
• Politikada 45 Yıl (1968)
• Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1969)

Monografileri

• Ahmet Haşim (1934)
• Atatürk (1946)

Makaleleri

• İzmir’den Bursa’ya (1922)
• Kadınlık ve Kadınlarımız (1923)
• Seçme Yazılar (1928)
• Ergenekon (1929)
• Alp Dağları’ndan ve Miss Chalfrin’in Albümünden (1942)

Kaynakça

https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Yeni%20klas%C3%B6r/Cilt1.pdf Erişim: 13. 03. 2021
https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Yeni%20klas%C3%B6r/Cilt2.pdf Erişim: 13. 03. 2021
https://islamansiklopedisi.org.tr/karaosmanoglu-yakup-kadri Erişim: 13. 03. 2021
https://core.ac.uk/download/pdf/38319774.pdf Erişim: 13. 03. 2021
https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/6694/206109.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 13. 03. 2021
http://docs.neu.edu.tr/library/6343107332.pdf Erişim: 13. 03. 2021
http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0002039.pdf Erişim: 13. 03. 2021
https://www.academia.edu/30284583/Yakup_Kadri_nin_Romanlar%C4%B1ndan_T%C3%BCrk_Modernle%C5%9Fmesine_Bakmak Erişim: 13. 03. 2021
https://docplayer.biz.tr/2548942-Yakup-kadri-karaosmanoglu-yaban.html Erişim: 13. 03. 2021
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/48922.pdf Erişim: 13. 03. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181065 Erişim: 13. 03. 2021
http://acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/8994/209800.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 13. 03. 2021
https://www.researchgate.net/publication/319955078_YAKUP_KADRi_KARAOSMANOGLU’NUN_ANKARA_ROMANINDA_BEDEN Erişim: 13. 03. 2021