Yunus Emre Kimdir? Edebi Kişiliği, Eserleri, Şiirleri, Hayatı

Yunus Emre, Türk İslam mutasavvıfı, halk şairi.

Yunus Emre’nin yaşamı hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. 13. yüzyılın ortaları ile 14. yüzyılın başlarında yaşamış olduğu tahmin edilmektedir. Bazı kaynaklar 1240 yılında doğduğunu ileri sürmektedir. Doğum yeri konusu da tartışmalıdır. Kaynakların önemli bir kısmına göre doğum yeri Sivrihisar Sarıköy’dür. Sakarya Nehri veya Bolu çevresinden olduğuna yönelikte görüşler de söz konusudur.

Eğitim Hayatı

Yunus Emre’nin eğitimi de oldukça tartışmalıdır. Bazı kaynaklar onun ümmi olduğu yönündedir. Bazı kaynaklar ise iyi bir tahsil gördüğünü, Arapça ve Farsça bildiğini ileri sürmektedir.

Hayatı

Yunus Emre’nin yaşamı ile ilgilide çok fazla veri bulunmamaktadır. Mürşidi Tapduk Emre’dir. Bağlı bulunduğu tarikatı tam olarak bilinmemektedir. Kaynaklarda Bektaşî, Halvetî, Kadirî, Mevlevî ve Nakşî olabileceğine yönelik görüşler söz konusudur. Müridi olup olmadığı bilinmemektedir. Yunus Emre’nin şiirleri incelendiğinde Kayseri, Maraş, Bağdat, Şam, Şiraz, Tebriz, Nahcivan, Azerbaycan gibi yerleşim yerlerini gezdiği bilinmektedir.

Edebi Kişiliği

Yunus Emre, Türk ve dünya edebiyatının en önemli değerlerinden biridir. Türk tasavvuf edebiyatının en büyük halk şairidir. Yunus Emre, Hoca Ahmed Yesevi ile başlayan hikmet geleneğinin Anadolu’daki önemli temsilcisidir. Aruz vezniyle de hece ölçüsüyle de şiirleri mevcuttur. Şiirlerindeki en önemli tema Allah aşkıdır.

Şiirlerinde Yunus Emre’nin yanında, Yunus, Âşık Yunus, Biçare Yunus, Derviş Yunus, Koca Yunus, Miskin Yunus, Tapduk Yunus mahlaslarını da kullanmıştır. Yunus Emre’nin hayatı çok sayıda film, dizi ve belgesele konu olmuştur. Hayatı ve sanatı ile ilgili konferanslar, sempozyumlar düzenlenmiş, çok sayıda tez ve makale kaleme alınmıştır. 2021 yılı Yunus Emre’nin vuslatının 700. Yıl olduğu için UNESCO tarafından “Yunus Emre Yılı” ilan edilmiştir.

Eşi ve Çocukları

Yunus Emre’nin evlenip evlenmediği, çocuklarının olup olmadığı da tam olarak bilinmemektedir. Şiirlerinde kullanmış olduğu ifadelerden yola çıkılarak evlendiğine ve çocuklarının olduğuna yönelik görüşler söz konusudur.

Ölümü

Ölüm tarihi ve nerede defnedildiği de tam olarak bilinmemektedir. Şiirleri incelendiğinde uzun bir yaşam sürdüğü söylenebilir. En yaygın görüş, 1320 yılında 81 yaşında vefat ettiği yönündedir. Nerede vefat ettiği ve mezarının nerede olduğu da oldukça tartışmalıdır. Mezarının Anadolu’nun birçok şehri ile Azerbaycan’ın Gah Bölgesi’nde olabileceğine yönelik farklı görüşler söz konusudur. Anadolu’da mezarının olabileceği yerler olarak Eskişehir’in Sarıköy, Aksaray’ın Ortaköy İlçesi, Manisa’nın Kula İlçesi Emresultan Köyü, Erzurum’un Dutçu Köyü, Ankara’nın Nallıhan İlçesi Emremsultan Köyü, Isparta’nın Keçiborlu İlçesi, Afyon’un Sandıklı İlçesi, Karaman, Konya, Bursa, Ünye ve Sivas sıralanmıştır.

Eserleri

• Risaletu’n-Nushiyye
• Divan-ı İlahiyat

Şiirleri/ İlahileri

• Acep Şu Yerde Var M’ola
• Adı Güzel Kendi Güzel Muhammed
• Arayı Arayı Bulsam İzini
• Aşkın Elinden
• Aşkın Aldı Benden Beni
• Aşkın İle Âşıklar Yansın Ya Resulullah
• Aşkın Odu Ciğerimi
• Aşkından Yanar Yüreğim
• Benim Adım Dertli Dolap
• Bir Kamil Mürşide Varmasan Olmaz
• Biz Dünyadan Gider Olduk
• Çağırayım Mevlâm Seni
• Dertli Ne Ağlayıp Gezersin Burda
• Evvel Benem, Ahir Benem
• Gel Gör Beni Aşk Neyledi
• Hak Bir Gönül Verdi Bana
• Kahrında Hoş, Lutfun Da Hoş
• Ömür Bohçasının Gülü Solmadan
• Severim Ben Seni Candan İçeri
• Şol Cennetin Irmakları
• Sordum Sarı Çiçeğe
• Taştın Yine Deli Gönül
• Yemen İllerinde Veysel Karani
• Yarab Bu Ne Derttir Derman Bulunmaz

Kaynakça

https://dosyayukleme.ahievran.edu.tr/dosyalar/18-AYTEK%C4%B0N_ERKMEN-TDE.pdf Erişim: 07. 05. 2021
https://aksaray.ktb.gov.tr/Eklenti/62350,yunus-emrepdf.pdf?0 Erişim: 07. 05. 2021
http://acikerisim.artuklu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12514/256/1%20-%20Eski%20T%C3%BCrk%20Edebiyat%C4%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 07. 05. 2021
https://www.yee.org.tr/sites/default/files/yayin/yee_turk_dunyasi_2._sayi.pdf Erişim: 07. 05. 2021
http://dogankaya.com/fotograf/yunus_emre.pdf Erişim: 07. 05. 2021
https://islamansiklopedisi.org.tr/yunus-emre Erişim: 07. 05. 2021
https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/semih.yesilbag/139180/Yunus%20Emre-%C4%B0slam%20Ansiklopedisi.pdf Erişim: 07. 05. 2021
http://isamveri.org/pdfdrg/D02042/2007_1/2007_1_CELIKCE.pdf Erişim: 07. 05. 2021
https://www.islamveihsan.com/yunus-emre-hazretleri-kimdir.html Erişim: 07. 05. 2021
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/748/9548.pdf Erişim: 07. 05. 2021
https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=16924 Erişim: 07. 05. 2021
http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/yunus-emre-yunus-kul-yunus-asik Erişim: 07. 05. 2021
https://docplayer.biz.tr/7440107-Yunus-emre-hayati-yunus-ve-haci-bektas.html Erişim: 07. 05. 2021
https://yuzuncuyil.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/27/08/716237/dosyalar/2019_12/30142207_26162211_Yunus_EMRE-donuYturuldu.pdf?CHK=04f23eed6e6c3c22d0f76f27b3781db1 Erişim: 07. 05. 2021
http://www.yunusemre.net/kitap/bizim_yunus.pdf Erişim: 07. 05. 2021
https://www.nobelyayin.com/kitap_bilgileri/dosyalar/yunus_blm_143214.pdf Erişim: 07. 05. 2021