Sabahattin Eyüboğlu Kimdir? Edebi Kişiliği, Eserleri, Çevirileri

Sabahattin Eyüboğlu, yazar, çevirmen, öğretim üyesi, devlet adamı.

1908 yılında Trabzon Akçabat’ta doğmuştur. Babası Rahmi Bey, annesi ise Lütfiye Hanım’dır. Ailenin en büyük çocuğudur. Babası Rahmi Bey kaymakam ve mutasarrıf olarak görevlerde bulunmuştur. Trabzon Milletvekilliği yapmıştır. Bedri Rahmi, Nezahat, Mualla, Mustafa adında dört kardeşi bulunmaktadır. Bedri Rahmi Eyüpoğlu Cumhuriyet döneminin ünlü ressamlarından, kız kardeşi Mualla ise ilk kadın mimarlardandır.

Eğitim Hayatı

İlköğrenimine Trabzon Pınarbaşı’nda başlamış, Havza ve Kütahya’da devam etmiştir. 1928 yılında Trabzon Lisesi’ni bitirmiştir. 1928 yılında devlet desteğiyle Avrupa’da eğitim görmek için Dijon’a gitmiştir. 1929 yılında Dijon Edebiyat Fakültesi’ne girmiştir. 1930 yılında Lyon’da “Karşılaştırmalı Edebiyat ve Estetik”, 1931 yılında ise Sorbonne Üniversitesi’nde çeşitli kurslara katılmıştır. 1933 yılında Londra’ya gitmiştir. Burada İngiliz dili edebiyatı ve kültürü üzerine araştırmalar yapmıştır.

Çalışma Hayatı

1934 yılında İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde doçent olarak çalışmaya başlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişliği, Talim ve Terbiye Kurulu Üyeliği, Tercüme Bürosu Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. 1939 – 1947 yılları arasında Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde dersler vermiştir.

Varlık, Ağaç, İnsan, Ar, Yaprak, Yeni Ufuklar dergileri ile Tan, Akşam, Ulus, 20. Asır gazetelerinde yazılar yazmıştır. İstanbul Üniversitesi Fransız Dili Bölümü’nde “Karşılaştırmalı Türk – Fransız Edebiyatı” İstanbul Teknik Üniversite Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu’nda “Sanat Tarihi” dersleri vermiştir. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası üniversiteden uzaklaştırılan öğretim üyeleri arasında yer almıştır.

Eşi ve Çocukları

İsviçre asıllı piyanist Magdi Rufer ile evlenmiştir.

Ölümü

13 Ocak 1973 tarihinde İstanbul’da geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etmiştir. Merkez Efendi Camii Haziresi’nde toprağa verilmiştir.

Ödülleri

• Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü (1959)
• Ataç Armağanı (1960)

Çevirileri

• Fransız Medeniyeti (Ernest Robert Curtius) (1938)
• Hamlet (Shakespeare)
• Yalnız (Duvernois) (1940)
• Evin İçi (Maurica Maeterlinck) (1940)
• Ayrılmak Zevki (J. Renard) (1940)
• Lysis (Platon) (1942)
• Marianne’ın Kalbi (Alfred De Musset) (1942)
• Şamdancı (Alfred De Musset) (1942)
• İlimler ve Sanatlar Hakkında Nutuk (Jean Jacques Rousseau) (1942)
• Yap da Söyleme ve Danton’un Bir Sabahı (Alfred De Musset) (1943)
• Bakkhalar (Euripides) (1944)
• Kadınlar Mektebi Tenkidi (Moliere) (1944)
• Denemeler (Michel De Montaigne) (1947)
• Fransa Üzerine Deneme (Ernest Robert Curtius) (1953)
• Troilos ile Kressida (Shakespeare) (1956)
• Devlet (Eflatun) (1958)
• Masallar (La Fontaine) (1960)
• Duruşma (Franz Kafka) (1960)
• Cimri (Moliere) (1961)
• İsa Bu Köye Uğramadı (Carlo Levi) (1961)
• Çağımızın Gerçekleri (Jean Paul Sartre) (1961)
• Başkalarının Kellesi (Marcel Ayme) (1962)
• Cadı Kazanı (A. Miller) (1962)
• Macbeth (Shakespeare) (1962)
• Ölü Canlar (Gogol) (1962)
• Ütopya (Thomas Moore) (1964)
• Devrim Yazıları (Gracchus Babeuf) (1964)
• Moby Dick (Herman Melville) (1964)
• Dünyamıza Bakış (Albert Einstein) (1964)
• Turan Yolu (Andre Malraux) (1965)
• Eşek Arıları (Aristophanes) (1966)
• Kadınlar Savaşı (Aristophanes) (1966)
• Julius Ceasar (Shakcspeare) (1966)
• Kuşlar (Aristophanes) (1966)
• Lykurgos’un Hayatı (Plutharkos) (1967)
• Antonius ve Kleopatra (Shakespeare) (1967)
• Politika Sanatı (Gaston Bouthoul) (1967)
• Atinalı Timon (Shakespeare) (1968)
• Ermiş Antonius ve Şeytan (Flaubert) (1968)
• Zincire Vurulmuş Prometheus (Aiskhylos) (1968)
• Çağımızın Sorunları Üstüne Düşünceler (Bertrand Russell) (1972)
• Gargantua (François Rabelais) (1973)

Eserleri

• Türk Halk Bilmeceleri (1937)
• Fransız Realizmi: CHP Konferanslar Dizisi (1940)
• Fransız Realizmi (1940)
• Fatih Albümüne Bakış (1952)
• Avrupa Resminde Gerçekçilik Duygusu (M. Ş. İpşiroğlu ile) (1952)
• Montaigne: Hayatı – Sanatı – Eserleri (1953)
• Fatih Albümüne Bakış (M.Ş. İpşiroğlu ile) (1955)
• Saklı Kilise (M. Ş. İpşiroğlu ile) (1958)
• Mavi ve Kara (1961)
• Şiirlerle Fransızca (1964)
• Yunus Emre’ye Selam (1966)
• Yunus Emre (1971)
• Sanat Üstüne Denemeler (1974)
• Hesiodos: Eseri ve Kaynakları (1977)
• Pir Sultan Abdal (1977)
• Gökyüzü Mavi Kaldı (Yaşar Kemal ile) (1978)
• Köy Enstitüleri Üzerine (1979)
• Bütün Yazıları I (1981)
• Sanat Üzerine Denemeler ve Eleştiriler Cilt I (1981)
• Bütün Yazıları II (1982)
• Sanat Üzerine Denemeler ve Eleştiriler Cilt II (1982)

Belgesel Filmleri

• Hitit Güneşi (1956)
• Anadolu Ormanları (1956)
• Siyah Kalem (1957)
• Anadolu’da Roma Mozaikleri (1959)
• Karanlıkta Renkler (1959)
• Renk Duvarları (1963)
• Nemrut Tanrıları (1964)
• Ana Tanrıça (1966)

Kaynakça

https://www.facebook.com/EyubogluAilesi/posts/230220043774850/ Erişim: 06. 03. 2021
More, Thomas (2020) Utopıa, Çevirenler: Sabahattin Eyüpoğlu, Vedat Günyol, Mine Urgan, Türkiye İşbankası Kültür Yayınları, 23. Baskı, İstanbul.
https://core.ac.uk/download/pdf/84784582.pdf Erişim: 06. 03. 2021
https://www.researchgate.net/publication/331859911_Evrensel_Bir_Dusunur_Sabahattin_Eyuboglu Erişim: 06. 03. 2021
https://polen.itu.edu.tr/bitstream/11527/12501/1/402911009.pdf Erişim: 06. 03. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/361088 Erişim: 06. 03. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/255476 Erişim: 06. 03. 2021
https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79199/makaleler/8/9/arastirmax-sabahattin-eyuboglunun-denemelerine-genel-bir-bakis.pdf Erişim: 06. 03. 2021
https://www.iskultur.com.tr/yazarlar/sabahattin-eyuboglu Erişim: 06. 03. 2021
https://www.turkedebiyatcilar.net/sabahattin-eyuboglu-kimdir-hayati-ve-eserleri Erişim: 06. 03. 2021