Cemal Süreya Kimdir? Edebi Kişiliği, Eserleri, Şiirleri, Hayatı

Cemal Süreya, şair, yazar, çevirmen.

1931 yılında Erzincan’da doğmuştur. Asıl adı, Cemalettin Seber’dir. Babası Hüseyin Bey, annesi ise Gülbeyaz Hanım’dır. 1938 yılında Dersim olayları nedeniyle ailesi Bilecik’e sürgün edilmiştir.

Eğitim Hayatı

İlköğrenimine İstanbul’da 37. Beyoğlu İlkokulu’nda başlamıştır. Bilecik Ortaokulu ve Haydarpaşa Lisesi’nde öğrenim görmüştür. 1950 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’ne kayıt yaptırmış, 1954 yılında mezun olmuştur. Fark derslerini vererek Hukuk Fakültesi’ni bitirmiştir.

Çalışma Hayatı

1954 yılında Eskişehir Vergi Dairesi’nde stajyer olarak göreve başlamıştır. 1955 yılında İstanbul’a Maliye Müfettiş Muavini olarak atanmıştır. 1958 yılında Maliye Müfettişi olmuştur. 1960 yılında Papirüs Dergisi’ni çıkarmıştır. Dergi kısa süre sonra kapanmıştır. 1961 yılında devlet tarafından Paris’e gönderilmiştir. 1963-1965 yılları arasında teftiş göreviyle Kars, Ağrı, Çanakkale ve Tekirdağ’a gitmiştir.

1965 yılında memuriyetten istifa etmiş, Papirüs Dergisi’ni yeniden çıkarmıştır. 1971 yılında İstanbul Sirkeci’de Hocapaşa Vergi Dairesi’nde yeniden memuriyete dönmüştür. 1972 yılında Ankara’da Maliye Tetkik Kurulu Üyeliği’ne atanmıştır. İstanbul Darphane ve Damga Matbaası Müdürlüğü, Ankara’da Maliye Tetkik Kurulu ve Kültür Bakanlığı Kültür Yayınları Danışma Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunmuştur. 1982 yılında emekliye ayrılmıştır.

Edebi Kişiliği

İkinci Yeni akımının en tanınmış şairlerindendir. Şiir, deneme, eleştiri, mektup, söyleşi, günce, çeviri türünde eserler kaleme almıştır. 1991 yılından günümüze her yıl “Cemal Süreya Şiir Ödülü” verilmektedir. 2003 yılında Cemal Süreya Kültür ve Sanat Derneği kurulmuştur.

Eşi ve Çocukları

1953 yılında üniversite öğrencisiyken Seniha Hanım ile evlenmiştir. Ayçe (1955) adında bir kızı olmuştur. 1965 yılında yedi yıl süren boşanma sürecinden sonra ilk eşinden ayrılmıştır. 1967 yılında Zuhal Hanım ile evlenmiştir. Memo Emrah (1969) adında bir oğlu olmuştur. Zuhal Hanım ile de evliliği uzun sürmemiştir. 1975 yılında Güngör Hanım ile üçüncü evliliğini yapmış, aynı yıl ayrılmışlardır. 1980 yılında Birsen Hanım ile evlenmiştir.

Ölümü

9 Ocak 1990 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Şişli Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Kulaksız Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir.

Ödülleri

• Yeditepe Şiir Armağanı (1959)
• Türk Dil Kurumu, “Edebiyat Ödülü” (1966)
• Behçet Necatigil Şiir Ödülü (1988)

Şiirleri

• Üvercinka (1958)
• Göçebe (1965)
• Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
• Sıcak Nal (1988)
• Güz Bittiği (1988)
• Uçurumda Açan (1984)
• Sevda Sözleri (1995)

Deneme ve Eleştirileri

• Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
• Günübirlik (1982)
• Uzat Saçlarını Frigya (1992)
• 99 Yüz/İzdüşümler (1992)
• Folklor Şiire Düşman (1992)
• Aydınlık Yazıları/ Paçal (1992)
• Oluşumda Cemal Süreya (1992)
• Papirüs’ten Başyazılar (1992)
• Toplu Yazılar I (2000)
• Toplu Yazılar II (2005)

Diğer Eserleri

• Mülkiyeli Şairler Antolojisi (1966)
• 100 Aşk Şiiri (1967)
• On Üç Günün Mektupları (1990)
• 999 Gün/Üstü Kalsın (1991)
• Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
• Günler (1996)
• Güvercin Curnatası (1997)

Çevirileri

• Gelinlik Kız (Eugene Ionesco) (1964)
• Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollionaire) (1965)
• Küçük Prens (Antonie de Saint Exupery) (1965)
• Günümüz Sağcı Fikirleri (Simone. de Beauvoir) (1966)
• Sade’ı Yakmalı mı? (Simone. de Beauvoir) (1966)
• Yeşil Papa (Miguel Angel Asturias) (1967)
• Amerika Birleşmemiş Devletleri (Vladimir Pozner) (1967)
• Aşkın Suçları (Marquis de Sade) (1967)
• Palto (Gogol) (1968)
• Gök Cephesi (Nguyen Dinh Thi) (1968)
• 32 Saat Özgürlük (Gyule Hernadi) (1968)
• Milli Kurtuluş Cephesi (Douglas Bravo) (1969)
• Dine Karşı Düşünce Tarihi (Albert Bayet) (1970)
• Gönül ki Yetişmekte (Flaubert) (1971)
• Büyük Ahlak Doktrinleri (François Gregoire) (1971)
• Goriot Baba (Balzac) (1974)
• Meyhane (Emile Zola) (1974)
• Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması (Lenin) (1974)
• Çin Uyanınca (Alain Peyrefitte) (1975)
• Venezuella Makiliklerinde Douglas Bravo Konuşuyor (Douglas Bravo) (1976)
• Emeğin ve Emekçinin Tarihi (Pierre Brizon) (1977)
• Faşizmin Analizi (Macciocchi) (1977)
• Kırmızı Balon (Albert Lamorisse) (1980)
• Yarını Bilen Adam Nostradamus (Fontbrune) (1982)
• Vadideki Zambak (Balzac) (1985)
• Bir Tanem (Felicien Marceau) (1991)
• Sosyoloji Tarihi (Bouthoul) (1995)

Kaynakça

https://openaccess.iku.edu.tr/bitstream/handle/11413/532/OzgurOzmeralYLtez.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 01. 05. 2021
https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/dosyalar/2019/07/Gocebe-Cemal-Sureya-PDF-tadimlik.pdf Erişim: 01. 05. 2021
http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seber-cemal-sureya Erişim: 01. 05. 2021
https://openaccess.firat.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11508/15972/146365.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim: 01. 05. 2021
https://docplayer.biz.tr/24520747-Cemal-sureya-sairin-hayati-siire-dahil.html Erişim: 01. 05. 2021
https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi11pdf/yilmaz_mehmet.pdf Erişim: 01. 05. 2021
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/235979 Erişim: 01. 05. 2021
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/626327 Erişim: 01. 05. 2021